*Сот неке шарты бойынша жылжымайтын мүлікті берудің күшін жоюдан бас тартты*

◾️ Ерлі-зайыптылар некелерін 2019 жылы тіркеп, неке шартын жасасқан.
◾️ Оның шарттарына сәйкес, Павлодар қаласында орналасқан және тұрмыстық қызмет көрсету комбинатын орналастыруға және ұстауға арналған жер телімдері бар тұрғын емес үй-жайлар олардың меншігіне өткен.
◾️ 2023 жылы әйелі 23,6 шаршы метр жер телімін және тұрғын емес үй-жайды сатқан. 2024 жылы ерлі-зайыптылар ажырасқан.
◾️ Бұрынғы күйеуі бұрынғы әйеліне 71,9 ш.м. жер телімімен тұрғын емес үй-жайды беру бөлігінде неке шартын бұзу туралы талап қоюмен сотқа жүгінген. Ол іс жүзінде өтеусіз сыйлық мәмілесі жасалғанын айтып, сыйға беруші ретінде оның күшін жоюға құқығы бар деп есептейді. Ол өз талаптарын бұрынғы әйелі денсаулығына жеңіл зиян келтіргені үшін сотпен әкімшілік жауапкершілікке тартылғанына негіздей отырып келтірген (ӘҚБтК-нің 73-1-бабы).
◾️ Сот талап қоюды қанағаттандырудан бас тартқан соң, ер адам шешім бойынша апелляциялық сатыға шағымданған.
◾️ Павлодар облыстық соты тараптардың бірінің екінші тарапқа елеулі залал келтіретін және оны шарт жасасу кезінде күткен пайдасынан айыратын шартты елеулі түрде бұзу деп танылатынын атап өтті.
◾️ Талап қоюшы АК-тің 512-бабының 1-тармағына сілтеме жасап, оған сәйкес сыйға тартушы өзінің, отбасы мүшелерінің немесе жақын туыстарының өміріне қол сұғуға әрекет жасаса немесе сыйға тартушының денсаулығына қасақана зиян келтірсе, сыйға тартушы сыйдан бас тартуға құқылы екеніне сүйенген.
◾️ Бұл ретте, неке шартында оны тек тараптардың келісімі бойынша бұзу немесе өзгерту мүмкіндігіне қатысты шарт (16-тармақ) болған.
◾️ Жауапкердің талап қоюшыға дене жарақатын келтіруі талап қоюды қанағаттандыруға негіз болып табылмайды, өйткені сыйға тартушының сыйға тартуды қайтарып алу құқығы азаматтық-құқықтық сыйға тарту мәмілесінің айрықша белгісі болып табылады.
◾️ Қаралып отырған дауда сыйға тартудың мәні немесе негізі жоқ, тараптардың құқықтық қатынастары неке шартының талаптарымен және «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодекстің 39–43-баптарының ережелерімен реттеледі.
◾️ Осыған байланысты бұл жағдайда АК-ның 512-бабының 1-тармағын қолдану заңсыз болып табылады. Неке шартын жасау кезінде тараптар оның талаптары бойынша келісімге келіп, шартқа қол қойғандықтан және оны елеулі бұзушылықтарға жол бермегендіктен, бірінші сатыдағы сот талап қоюды қанағаттандырудан негізді түрде бас тартқан.
◾️ Қаулы заңды күшіне енді.