Бақылау–касса машиналарын дұрыс пайдаланбағаны үшін құқық бұзушылықтар мен айыппұлдардың алдын алу мақсатында
Маңғыстау облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті бақылау–касса машиналарын (БКМ) дұрыс пайдаланбағаны үшін айыппұлдар мен бұзушылықтарды болдырмау мақсатында облыста базарлар мен сауда алаңдарында ауқымды түсіндіру жұмыстары басталғанын хабарлайды. Мамандар кәсіпкерлерге БКМ–ді дұрыс пайдалануға және айыппұл санкцияларын болдырмауға көмектесу үшін кеңестер мен оқыту шараларын өткізді.
Осыған байланысты біз БКМ-ң функциялары, қолдану тәртібі, соңғы өзгерістері және басқалар туралы пайдалы ақпаратпен бөлісеміз.
БКМ дегеніміз не?
Бақылау–касса машинасы (БКМ) – бұл деректерді тіркеу немесе беру функциясы бар тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сату кезінде ақшалай есеп айырысуды тіркеу үшін қолданылатын және модельдері мемлекеттік тізілімге енгізілген құрылғы.
Ақшалай есеп айырысулар – бұл тауарларға ақы төлеу, жұмыстарды орындау немесе қолма–қол ақша, төлем карточкалары немесе мобильді төлемдер арқылы қызмет көрсету үшін жасалатын операциялар.
БКМ қандай функцияларды орындайды?
БКМ негізгі функциялары:
– Сатуды тіркеу. Тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сату бойынша барлық операцияларды тіркеу.
– Чектер беру. Сатып алушыларға сатып алуды растайтын чектерді ұсыну.
– Деректерді сақтау. Талдау жүргізу және есептілікті толтыру үшін ақпаратты сақтау.
– Деректерді беру. Салық органдарына онлайн режимінде ақпарат жіберу, бұл салықтардың толық түсуін қамтамасыз етеді.
БКМ қолдану тәртібі
БКМ қолдану тәртібі Салық кодексінің 165–169–баптарында айқындалған. БКМ пайдаланған кезде тауар, жұмыс немесе қызмет үшін төленген сомаға БКМ чегі міндетті түрде беріледі.
БКМ чегі дегеніміз не?
БКМ чегі сатушы мен сатып алушы арасындағы ақшалай есеп айырысу фактісін растайтын бастапқы құжат болып табылады. Ол қағаз түрінде немесе электронды түрде берілуі мүмкін.
БКМ чегі сатушы үшін де, сатып алушы үшін де, салық органдары үшін де бірнеше маңызды функцияларды орындайды.
БКМ чегінің негізгі мақсаттары мен функциялары:
– Сатып алуды растау. Чек–бұл сатып алу фактісін растайтын заңды құжат.
– Салық есебі. Чектер салық органдарына салықтық әкімшілендіруге көмектеседі.
– Бухгалтерлік есеп. БКМ чектері бухгалтерлік есепті жүргізу, есептілікті жасау үшін негіз болып табылады.
– Құқықтарды сақтау. Чек арқылы тауарды заңды мерзім ішінде қайтаруға немесе айырбастауға болады.
Чек қандай деректерді қамтуы керек?
Чекте келесі ақпарат болуы керек:
1) салық төлеушінің атауы;
2) Салық төлеушінің сәйкестендіру нөмірі;
3) бақылау–касса машинасының зауыттық нөмірі;
4) салық органындағы бақылау–касса машинасының тіркеу нөмірі;
5) чектің реттік нөмірі;
6) тауарларды сатып алу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету күні мен уақыты;
7) бірлік үшін тауардың, жұмыстың, көрсетілетін қызметтің бағасы;
8) фискалдық белгі;
9) деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар бақылау–касса машиналарының бақылау чегінің түпнұсқалығын тексеру үшін фискалдық деректер операторының атауы және фискалдық деректер операторының интернет–ресурсының деректемелері;
10) тауардың, жұмыстың, көрсетілетін қызметтің атауы;
11) сатып алынатын тауардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің саны, олардың өлшем бірлігі;
12) тауарды, жұмысты, көрсетілетін қызметті сатудың жалпы сомасы;
13) егер салық төлеуші қосылған құн салығын төлеуші болып табылған жағдайда – тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі қосылған құн салығы салынатын айналымдар бойынша мөлшерлемені көрсете отырып, қосылған құн салығының сомасы;
14) бақылау–касса машинасын пайдалану орнының мекенжайы;
15) бақылау–касса машинасының чегі туралы ақпаратты кодталған түрде қамтитын штрих–код.
9) және 15) тармақтардың ережелері деректерді беру функциясымен жарақтандырылмаған бақылау–касса машиналарының чектеріне қолданылмайды.
Деректерді беру функциясынсыз БКМ қолданатын салық төлеушілер барлық ауысымдық есептерді, қолма–қол ақшаны және тауар чектерін есепке алу кітаптарын, сондай–ақ күшін жою, қайтару чектерін және бақылау чектерін бес жыл бойы сақтауға міндетті.
Онлайн–БКМ қолданатын салық төлеушілер бойынша барлық есептер мен чектер фискалдық деректер операторларының серверінде сақталады және салық органдарына беріледі.
Кәсіпкерлер сатып алушының (клиенттің) сұрауы бойынша БКМ чегінде оның сәйкестендіру нөмірін және басқа да қажетті деректерді басып шығаруы тиіс.
БКМ бойынша бұзушылықтар үшін жауапкершілік
Қолма–қол ақша арқылы ақшалай есеп айырысуды жүзеге асыру кезінде БКМ қолданбау, сондай–ақ БКМ пайдалану орны бойынша ақаулы немесе есепте тұрмаған БКМ қолдану алғаш рет ескертуге әкеп соғады. Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталанған бұзушылықтар айыппұлдарға әкеледі:
– жеке нотариустарға, жеке сот орындаушыларына, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – 15 АЕК;
– орта кәсіпкерлік субъектілеріне – 30 АЕК;
– ірі кәсіпкерлік субъектілеріне – 50 АЕК.
Тауар немесе қызмет үшін төленген сомадан көп немесе аз сомаға чекті бермеу не БКМ чегін беру – ескертуге әкеп соғады.
Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталанған бұзушылықтар айыппұлдарға әкеледі:
– жеке нотариустарға, жеке сот орындаушыларына, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – 20 АЕК;
– орта кәсіпкерлік субъектілеріне – 30 АЕК;
– ірі кәсіпкерлік субъектілеріне – 40 АЕК.
[xfvalue_img]