Әкімшілік практика – сыбайлас жемқорлықтың алдын алудың тиімді құралы

ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары бастамашылық жасаған «Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексіне өзгерістер енгізу туралы» Заң жобасымен Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметке әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың жолын кесу жөніндегі құзырет берілетін болады.

А.ж. 11 наурызда Парламент Сенатының пленарлық отырысында аталған заң жоба екі оқылымда мақұлданды.

Қазіргі таңда органның әкімшілік құқық бұзушылықтардың жолын кесу функциясы тек ережеде бекітілгенін атап өткен жөн.

Жаңа енгізілімдер Антикорға сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар бөлігінде әкімшілік практика бойынша құзыреттілікті толыққанды іске асыруға мүмкіндік береді.

Мемлекет басшысы заңға қол қойғаннан кейін және түзетулер күшіне енгеннен кейін Агенттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы қажетті құралдардың барлық спектріне ие болады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет кейін соттар қарайтын ӘҚБтК-нің 15-бабы бойынша әкімшілік істерді қозғайды (хаттамалар жасау арқылы). 

Олардың ішінде барлық әкімшілік сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар (ӘҚБтК-нің 676-681-баптары), кәсіпкерлік қызмет саласындағы екі құрам (ӘҚБтК-нің 154, 173-баптары) және мемлекеттік билік институтына қол сұғатын бірқатар құқық бұзушылықтар (ӘҚБтК-нің 676-681-баптары) бар. 658, 659, 660, 661, 662, 665, 667 КоАП) бар.

Әкімшілік практиканы күшейту – Антикордың жұмысына оң серпін береді.

Сонымен, айтарлықтай күш пен қаражатты, қатаң дәлелдемелер базасын, сот процестеріне ұзақ уақытты қажет ететін қылмыстық шаралардан айырмашылығы – әкімшілік шараларды қолдану азғана уақыт пен шығынды қажет етеді.

Біз әкімшілік күштерді тиімді пайдалану арқылы алдын алу тетіктерінің – талдаудың, мониторингтің, сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулердің, стандарттардың және т. б. күш – қуатын толыққанды өрістете аламыз.

Нәтижесінде, мемлекетке шығын келтіру және жымқыру түріндегі салдарларға жол бермей, аса ауыр сыбайлас жемқорлық көріністерінің уақтылы алдын алады.

Өндірілген айыппұлдар есебінен Агенттік жұмысының экономикалық тиімділігінің күшеюі – маңызды сәт саналады (мысалы, Латвияның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы ведомствосы былтыр ел бюджетін әкімшілік айыппұлдар есебінен 230 мың еуроға толықтырды, ал 10 жыл ішінде бұл сома 3 миллион еуроға тең).

Қылмыстық және әкімшілік процестер саласындағы құқық бұзушылықтарға келсек, осы бағыттағы жұмысты күшейту тергеу және әкімшілік өндіріс сапасына оң әсер етеді, әуре-сарсаңға салуды, бұзушылықтарды болдырмауға ықпал етіп, шағымдар санын қысқартады.

Жалпы, сауатты әкімшілік практика – бұл қоғамның сенімін арттыру, сыбайлас жемқорлықты азайту, азаматтар мен тұтастай мемлекеттің әл-ауқатын жақсарту бойынша Агенттіктің алдына қойылған міндеттерді толыққанды іске асыру.