Сот жүйесінде дауларды медияция жолымен шешу
Қазіргі танда сот жүйесінде дауларды медиация жолмен шешу үлкен рөл атқарады. Бұл әсіресе сот жүйесіндегі уақыт пен оған түсетін ауыртпалықты бірнеше есе азайтты десек те болады. Елімізде медиация туралы заң 2011 жылы 28 қандарда енгізілген болатын. Ең бірінші медиация сөзіне тоқталып, мағынасын аша кетсек.
Медиация – өзара қолайлы шешімге келу мақсатында медиатордың бейтарап жақ қолғабысымен тараптар арасындағы дауды реттеу тәртібі. Оның негізгі мақсаты шиеленіс деңгейін төмендету және екі жақты да қанағаттандыратын шешімге қол жеткізу болып табылады. Медияция тараптары жеке және заңды тұлғалар болуы мүмкін. Медияциялық процесске аудармашылар, сарапшылар және заңгерлерде қатыса алады. Медияция азаматтық, отбасылық және басқа құқықтық қатынастардан туындаған дауларды,жеңіл және ауыр қылмыстық істер бойынша дауларды шешу барысында қолданылады.
Медияцияда медиатор басшылыққа алатын негізгі алты қағидасы бар:
- еріктілік – тараптардың өзара ерікті еркін білдіруі:
- тараптардың тен құқылығы – медиация тіртібі, ұстаным мен әдістердің тараптарға теңдігі;
- тәуелсіздік және бейтараптылық – медиация жүргізер уақытта медиатордың тараптарға, мемлекеттік органдарға, басқа да заңды лауазымды тұлғаларға тәуелді болмауы.Медиатор бейтарап болуы тиіс, ол екі тараптың да мүддесін ескеріп, тараптардың тең қатысуын қамтамасыз етуі қажет;
- медиация рәсіміне араласпауға жол берілмеуі- медиациялық рәсім кезінде басқа бір ммлекетті органның,жеке немесе заңды тұлғалардың араласуына жол бермеу;
- құпиялылық – ақпаратты рұқсатсыз жариялауға құқысы жоқ;
Сонымен қатар медиацияның соттан ең басты айырмашылығы – медиацияда ұтқан немесе ұтылған тарап ұғымы болмайды. Егер тараптар келісімге келмесе, медиация тоқтайды, кейін дауды сот арқылы шеше алады.
Ақмола гарнизоны әскери сотының бас маманы сот отырысының хатшысы А.Ахмедиева.
[xfvalue_img]
