Нұр-Сұлтанда қылмыстық-атқару жүйесіндегі сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету бойынша шаралар талқыланды

Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің алаңында қылмыстық-атқару жүйесіндегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл және озық халықаралық тәжірибеге негізделген пәрменді ұсынымдарды әзірлеу мәселелері бойынша арнайы мониторингтік топтың отырысы өтті.

Оған Адам құқықтары және заңдылықты сақтау жөніндегі қазақстандық бюроның директоры Евгений Жовтис, Қазақстанның азаптауға қарсы ҮЕҰ коалициясының үйлестірушісі Роза Ақылбекова, Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Кеңсесі басшысының міндетін атқарушы Динара Оспанова, арнайы мониторингтік тобының төрайымы Айгүл Соловьева, АМТ мүшелері Зәуреш Батталова, Мұсағали Сәрсембаев пен Талғат Нәрікбаев, Халықаралық түрме реформасы өкілдігінің аймақтық менеджері (PRI) Жанна Назарова, МҚІСҚА Төрағасы Алик Шпекбаев, Бас прокурордың орынбасары Болат Дембаев, Ішкі істер министрінің орынбасары Махамбет Әбисатов, Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің төрағасы Дархан Қанатбеков, сондай-ақ Агенттіктің және Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі Ұлттық бюроның аумақтық департаменттері, азаматтық белсенділер, Азаптауларға қарсы ұлттық алдын алу тетігінің және қоғамдық бақылау комиссияларының мүшелері қатысты

Отырысты ашқан Айгүл Соловьева Қазақстанның қылмыстық-атқару жүйесінде жүйелі өзгерістерге қол жеткізу бойынша шаралар қолданылып жатқандығын атап өтті.

 «Біз барлығымыз күш-жігерімізді біріктіріп, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін одан әрі азайту және қылмыстық - атқару жүйесінде ашықтықты қамтамасыз ету үшін өз іс-әрекеттерін үйлестіруіміз қажет».

Евгений Жовтис бірінші кезекте қылмыстық-атқару заңнамасына талдау жүргізуді ұсынды.

Оның айтуынша, сотталғандарға, олардың туыстарына, адвокаттарға сауалнама жүргізу негізінде қылмыстық-атқару жүйесінде құқық қолдану тәжірибесінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне зерттеу жүргізу қажет. Сондай-ақ құқық қорғаушы пенитенциарлық жүйеде өтініш берушілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету тетіктерін әзірлеу қажеттігін атап өтті.

 Құқық қорғаушы Роза Ақылбекова халықаралық ұйымдардың, соның ішінде БҰҰ-ның Азаптауларға қарсы конвенциясын имплементациялау, сондай-ақ бас бостандығынан айыру орындарында тергеудің тәуелсіз тетіктерін енгізу жөніндегі ұсыныстарын айтты.

Өз тарапынан ішкі істер министрінің орынбасары Махамбет Әбісатов бүгінде ІІМ жүйесін реформалау бойынша жұмыстар жүргізіліп жатқанын атап өтті. Қамаудағыларды ұстау шарттарын жақсартуға бағытталған шаралар арасында депутаттардың қарауына қаржыландыруды арттыру мәселелері енгізілді.

МҚІСЖҚА басшысы сондай-ақ осы бағытта орын алған айтарлықтай ілгерілеуді атап өтті.

«Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстанның түрме тұрғындары 96 мың адамнан асты. Осы көрсеткіш бойынша біз АҚШ пен Ресей Федерациясынан кейін 3-ші орында болдық.

Мемлекет қамаудағы бір адамды ұстауға ай сайын ең төменгі күнкөріс деңгейінен бірнеше есе асатын сома бөлінетінін атап өткім келеді.

Халықаралық тәжірибе негізінде заңнаманы ізгілендіру бойынша құқықтық реформалар нәтижесінде бүгінгі күні сотталған адамдар санының 3 есеге (29 мың адам) төмендеуі байқалады.

Сот шешімдерінің репрессивтілігі 2 есеге төмендеді. Қазір тек 40% - ы ғана, сот үкімдері бас бостандығынан айырумен байланысты», - деді ол.

СҚО Ұлттық алдын алу тетігінің топ мүшесі С. Измайлов пенитенциарлық жүйеде ашықтықты арттыру, соның ішінде түзеу мекемелерінің сайттарында бөлінген бюджет, оның жұмсалуы және т. б. туралы ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз ету бойынша нақты шараларды ұсынды.

А. Шпекбаев отырыста айтылған ұсыныстарды қолдады. Ол барлық құқық қорғау және үкіметтік емес ұйымдарды бірлескен жұмысқа шақырды және қылмыстық-атқару жүйесіндегі сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендетуге бағытталған Азаматтық бастамаларды іске асыруда Агенттік тарапынан көмек көрсетуге дайын екендігін білдірді.

2017 жылғы Агенттік Халықаралық түрме реформасының (PRI) өңірлік өкілдігімен бірлесіп Қазақстанның қылмыстық-атқару жүйесінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг жүргізді. Мониторинг қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерде елеулі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтауға мүмкіндік берді. Осы мониторингтің нәтижелері қылмыстық-атқару заңнамасын талдау кезінде ескерілетін болады.

Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін Қазақстанның Азаптауларға қарсы ҮЕҰ коалициясы өкілдерінің бастамасы бойынша – Евгений Жовтис пен Роза Ақылбекованың бастамасымен Қазақстандағы құқық қолдану тәжірибесін халықаралық стандарттарға сәйкес келтіру мәселелері бойынша МҚІСЖҚА төрағасымен кездесу өтті. Сол кезде А. Шпекбаев жазаны орындау жүйесіндегі проблемалық аспектіл

ер бойынша АМТ шеңберінде кездесу өткізу туралы шешім қабылдаған болатын.

 МҚІСЖҚА баспасөз қызметі