Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықпен күрес: өзекті мәселелер мен шешу жолдары
Сыбайлас жемқорлық – қоғам дамуына елеулі қауіп төндіретін теріс әлеуметтік құбылыс. Ол мемлекеттік басқарудың тиімділігін төмендетіп, азаматтардың билікке деген сенімін әлсіретеді, экономикалық және әлеуметтік әділеттілік қағидаларын бұзады. Сондықтан Қазақстанда сыбайлас жемқорлықпен күрес мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі ретінде қарастырылып отыр.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың құқықтық негізі ретінде 2015 жылы қабылданған «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қызмет етеді. Бұл заң сыбайлас жемқорлықтың алдын алу, оған қарсы әрекет ету және құқық бұзушылықтың салдарын жоюға бағытталған. Елде арнайы уәкілетті орган – Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі жұмыс істейді. Оның басты міндеті — ашықтық пен есептілікті қамтамасыз ете отырып, жемқорлықтың алдын алуға бағытталған кешенді шараларды жүзеге асыру.
Қоғамда адалдық пен парасаттылық қағидаттарын қалыптастыру мақсатында «Адалдық алаңы», «Саналы ұрпақ», «Парасат жолы» сияқты жобалар жүзеге асырылуда. Бұл бастамалар азаматтардың құқықтық сауаттылығын арттырып, мемлекеттік органдардың ашықтығын қамтамасыз етуге бағытталған.
Цифрландыру сыбайлас жемқорлықты азайтудың тиімді тетігіне айналды. Мемлекеттік қызметтерді электронды форматқа көшіру арқылы азаматтар кезектер мен делдалдарсыз қызмет ала алады. Бұл ретте «Электрондық үкімет» порталының рөлі ерекше.
Соған қарамастан, сыбайлас жемқорлық тәуекелі жоғары салалар әлі де бар. Осыған байланысты қоғамдық бақылау тетіктерін жетілдіру, азаматтық қоғаммен ынтымақтастықты күшейту, құқық қорғау органдарының тиімділігін арттыру қажет.
Сыбайлас жемқорлықпен күресте қоғамның әрбір мүшесінің белсенді ұстанымы маңызды. Әр адам заң талаптарын сақтап, өз ісінде әділдік пен адалдықты басшылыққа алуы тиіс. Жас ұрпақтың бойына парасаттылық пен жауапкершілікті сіңіру — болашақта жемқорлықсыз қоғам қалыптастырудың негізі.
Жалпы алғанда, Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес біртіндеп нәтижесін көрсетуде. Алайда бұл — үздіксіз жүргізілуі тиіс ұзақ мерзімді процесс. Тиімді мемлекеттік саясат пен азаматтардың саналы көзқарасы арқылы ғана бұл күресте нақты нәтижеге қол жеткізуге болады.
Актөбе гарнизоны гарнизоны әскери сотының
аға сот приставы Ч.Г.Каныбеков
[xfvalue_img]
