Мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру - міндет

Кез келген өркениетті, тәуелсіз елдің өзінің Туы, Елтаңбасы, Әнұраны және шекарасы болатыны секілді, мемлекеттік тілі де болады. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі-қазақ тілі». Бұл Ата Заңда жазылған.

Ата Заңның үстемдік етіп, еліміздің бүгінгі күнге дейін өсіп, өркендеп, өзге елдерге үлгі боларлықтай күнге жетуіне тіл саясатының да еткен ықпалы, тигізген әсері аз болмаса керек.

Әлемдегі ең әдемі де, әуезді тіл болып табылатын біздің ана тіліміз, тәуелсіз елдің жалғыз мемлекеттік тілі – Қазақ тілі туралы аз айтылып жүрген жоқ.

Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңының 4 бабында: «Қазақстан халқын топтастырудың аса маңызды факторы болып табылатын мемлекеттік тілді меңгеру - Қазақстан Республикасының әрбір азаматының парызы» деп тайға таңба басқандай анық жазылған.

Елбасымызда «Қазақ тілі Қазақстан халықтарының басын біріктіретін тіл болуға тиісті» дей келіп, «Мемлекеттік тілді білмейінше, мемлекеттік органдарды, қызмет көрсету салаларында, құқық қорғау органдарында немесе сот саласында жұмыс істеу мүмкін болмайды» деп нақтылап көрсетті.

Еліміздегі мемлекеттік тілдің заңдық тұғыры, оның рөлі мен бүгінгі таңдағы бағыт-бағдары баршаға белгілі. Дегенмен, мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру, оның қолдану аясын кеңейту әлі де күн тәртібінен түскен емес.

Тіл халық қазынасы, ұлттың жаны дейміз. Ендеше тіліміздің мерейін асыратын да, құтын қашыратын да өзіміз.

Тіл – ұлтымыздың болмысы, таусылмас қазынасы. «Өнер алды –қызыл тіл» деп санаған халқымыз анасының ақ сүтімен дарыған тілінің тазалығын, тілінің байлығын қастерлеп, оның болашағына бей-жай қарамаған. Егеменді еліміздің тәуелсіздігін айқындайтын негізгі конституциялық құқықтық белгілерінің бірі мемлекеттік тіл болғандықтан, оның тұғырын биіктету – бәріміздің парызымыз.

Мемлекеттік қызметте мемлекеттік тілді қолдану әрбір қызметкердің басты міндеттері болып табылады. Бірақ, біз ешқашанда басқалардың құқығын шектеуден, әлемдік үрдістен қалып қалмауымыз қажет. Мемлекеттік тілдің ахуалын зерделеп, оны кеңінен қолдану, әрине, сот жүйесі де айналып өтпейтіні анық. Сот істерін мемлекеттік тілде жүргізу – ата Заңымыз – Конституция болып табылады.

Елбасы қазақ тіліне қатысты тапсырмаларын тәуелсіздік алған жылдары-ақ нақты меңзеген болатын.  Өз кезегімізде біз де соттағы барлық құжаттарды қазақ тілінде сөйлетіп қана қоймай, істердің де қазақша қаралуына басымдылық бергеніміз жөн. Өйткені «құқықтық құжаттарды орысша дайындау оңай», «істерді кейін аударып алуға болады» деген сылтаулардың ауылы келмеске кетті.

Сот жүйесінде мемлекеттік тілдің қолдану аясын барынша кеңейтіп, іс қағаздарын қазақ тілінде жүргізу мәселесі басты бақылауға қойылған.

Сот істерін мемлекеттік тілде жүргізу Конституция талабы болғандықтан, соттарда мемлекеттік тілде жазылған құжаттардың, сот актілерінің сапасына жоғарғы талап қойылуы, мемлекеттік тілдің одан әрі кеңінен қолданылуын кеңейту сот жүйесінің негізгі міндеттерінің бірі болып қала бермек.

 Сондықтан да, Тәуелсіздігіміздің көк байрағы желбіреп тұрғанда, тәуелсіз еліміздің тілін, дінін аман сақтап қалу, кейінгі ұрпаққа бар маңызымен жеткізе білу – әрбір азаматтың парызы мен міндеті.

«Тілің болса, үнің бар, тілің болмаса, түгің жоқ» деген ұлағатты сөзді жадымызда сақтап, тіліміздің құндылығын сақтасақ деймін.

Мемлекеттік тілді ұлттың ұйытқысына айналдыру өз қолымызда.

Нұр-Сұлтан қаласының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының бас маман-сот отырысының хатшысы            Салауат Мәлік