ЕҚЫҰ-ның Варшавадағы жиыны қатысушыларды ЕҚЫҰ кеңісітігіндегі төзімсіздік пен кемсітушіліктің өсу үрдісіне қарсы тұру бойынша күш-жігерлерді жандандыруға шақыруда

ВАРШАВА, 2018 жылы 14 қыркүйек – 2018 жылғы 10 қыркүйекте Варшава қаласында Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының Демократиялық институттар мен адам құқықтары бюросының Адами өлшем саласындағы міндеттемелердің орындалуына шолу жөніндегі жыл сайын өтетін жиналысы өз жұмысын бастады.

Мәжілістің күн тәртібі өте ауқымды және адам құқықтары мәселелері бойынша өзекті және көкейтесті мәселелерді қамтиды, атап айтқанда адамның негізгі құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету, заңның ұлықтылығы, сот органдарының тәуелсіздігі, сөз пен БАҚ-тың бостандығы, жиналыс бостандығы, діни және ұлттық азшылықтардың жағдайы, демократиялық сайлауды қамтамасыз ету, гендерлік теңдік, адам саудасына қарсы күрес және басқа мәселелер.

Варшава мәжілісі Ұйымның үшінші қоржыны аясында ең үлкен және аса маңызды іс-шара болып табылады – оған жыл сайын шамамен бір мың үкіметтік емес ұйымдар мен ЕҚЫҰ-ның 57 мүше-елдерінің ұлттық делегациялары қатысады.

Қазақстан тарапынан Қазақстан халқы Ассамблеясының, ОСК, СІМ, АКМ, ҚДМ, ҚР Адам құқықтары жөніндегі уәкілі кеңсесі және Бас прокуратура өкілдерінен құрылған делегация қатысуда.

Мәжілістің алғашқы екі күні демократиялық институттар рөлінің, оның ішінде ұлттық, аймақтық және жергілікті деңгейлерде, ЕҚЫҰ аймағында демократиялық және ашық сайлау өткізуге және бұқаралық ақпарат құралдарының еркіндігін қамтамасыз ету мәселелеріне арналған.

Қатысушылар мәжілістің алғашқы күндері тақырыбына байланысты өзекті мәселелер бойынша пікір алмасып, әріптес елдердің осы салалардағы тәжірибелерімен танысты.

Қазақстан делегациясының басшысы ҚР Сыртқы істер министрлігінің Ерекше тапсырмалар жөніндегі Елшісі Жалғас Әділбаев сөйлеген сөзінде, Қазақстан ұлттық және халықаралық деңгейде, әсіресе халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз етуде заңның үстемдігін қолдауға ұмтылады. Еліміз халықаралық құқықтың толық құқықты субъектісі және адам құқықтары саласындағы алпыстан аса көп жақты әмбебап халықаралық шарттардың, соның ішінде «адам құқықтарын қорғаудың халықаралық құралдары» деп аталатын Біріккен Ұлттар Ұйымының адам құқықтары жөніндегі жеті негізгі конвенцияларының қатысушысы болып табылатынын атап өтті. «Қазақстанда үкіметтік емес құқық қорғау ұйымдары адам құқықтарын қорғаудың ұлттық жүйесінде маңызды орын алады. Бұл ретте, Қазақстанның мемлекеттік саясаты азаматтық қоғам институттарының қызметін дамытуға және қолдауға бағытталған», - деп атап өтті.

Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігінің үкіметтік емес ұйымдармен ынтымақтастығы бағытындағы нәтижелі жұмыстың үлгісі ретінде сыртқы саяси ведомствосының негізінде 2013 жылдан бері тұрақты жұмыс істейтін «Адами өлшем бойынша үн қатысу алаңы» - Консультативтік-кеңесші органын (ККО) құру тәжірибесі көрсетілді. Бұл органға негізгі қатысушылары құқық қорғаушылар ҮЕҰ-дары мен мемлекеттік органдардың басшылары болып табылады. Бұл тұрғыда Ж. Әділбаев атап өткендей ККО жұмысының барысында 20-дан астам кездесулер өткізілді, 100-ден астам ұсынымдар әзірленіп қабылданды, ҚР Үкіметі үшін халықаралық ұйымдардың және адами өлшемдердегі азаматтық қоғам өкілдерінің 50-ден астам ұсынысы таңдап алынды, нәтижесінде оларды іске асыру үшін 50 «жол картасы» әзірленгені» туралы хабарлады. Адам құқықтарын қорғау саласында әзірленген осы ұсынымдар Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Парламентіне ұлттық заңнама мен құқық қолдану практикасын жетілдіру үшін жіберіледі.

Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының мүшесі Зауреш Баймолдина ең алдымен, сайлау процесінің жеке құқықтық нормалары мен институттарын, соның ішінде ЕҚЫҰ ДИАҚБ ұсынымдары негізінде, одан әрі жетілдіруге бағытталған Қазақстанның сайлау заңнамасын халықаралық стандарттарға сәйкес реформалау процесі туралы айтып берді.  

ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрлігінің өкілі Михаил Комиссаров өзінің сөзінде, Қазақстан Республикасы өзiнiң халықаралық мiндеттемелерi шеңберiнде азаматтардың сөз бостандығы құқықтарының сақталуын қамтамасыз ету үшiн дәйектi қадамдар жасалып келе жатқанын атап өтті. Отандық медиа саласын жаңғыртуға, әлеуетті және бәсекеге қабілетті отандық БАҚ-тарды дамытуға, мемлекет пен қоғамның және медиа-нарықтағы кәсіби қатысушылардың арасындағы диалогты дамытуға бағытталған ауқымды жұмыс жүргізілуі туралы айтып берді.

Мәжіліске қазақстандық азаматтық қоғам өкілдері де белсенді қатысуда. Олар өз бастамашылығымен форумның алаңдарында мәжілістің күн тәртібіне сәйкес тақырыптарға арналған бірқатар іс-шараларды өткізуді жоспарлап отыр.

Екі апталық іс-шара 21 қыркүйекте аяқталып, мәжілістің қорытындылары бойынша ЕҚЫҰ аймағындағы гуманитарлық өлшемдегі жағдайына шолу және қатысушыларға арналған жеке ұсыныстар жасалады деп күтілуде.

ҚР Сыртқы істер министрлігінің