Сіз де біз де ауырмайық...
Адамның иммунитеті кез келген ауруға қарсы тұрып, оны жеңуге қабілетті. Ал иммунитеттің өзін жоятын сырқат адамзат үшін ең қауіпті дерт болып саналады. АИТВ (ВИЧ) – дәл сондай қауіпті вирус. Ол асқына келе иммун тапшылығы синдромына әкеліп (ЖИТС/СПИД), оның соңы өліммен аяқталады. Елімізде АИТВ (ВИЧ) жұқпасын жұқтырғандар саны жылдан жылға көбейіп келеді. АИТВ жұқпасын жұқтырғандардың сау адамдардан айырмасы болмайды. Ауру алғаш жұққан кезде адамда тұмауға ұқсас белгілер пайда болуы мүмкін. Кейбіреулерде тіпті ешқандай да клиникалық нышан байқалмайды. Сондықтан да АИТВ анықталған науқастардың көпшілігі өз диагнозына сенбейді, тіпті, мойындамайтындары да бар. Оларды ең алдымен қорқыныш билейді. Қоғамнан аластатылып қаламын деп үрейленеді. Дертке шалдыққан адам ең бірінші өз үрейін жеңе білуі керек дегенді мамандарымыз жиі айтып келеді. АИТВ – ЖИТС-тің ең алғашқы сатысы. Оны ЖИТС-ке жеткізбеу үшін адам тұрақты түрде қан тапсырып, тексеріліп, дәрігердің айтқанын бұлжытпай орындап отыруы керек. Сонда ғана сырқат адамның ұзақ өмір сүруге кепілдігі бар. Десек те, әзірше адамның ағзасын иммун тапшылығына ұшырататын дерттің дауасы табылмай тұр. Жалпы, АИТВ жұқпасы немесе ЖИТС синдромы туралы талай айтылып, жазылып жүр. Соған қарамастан осы сырқатқа шалдыққандардың қатары жыл санап артып келеді. Басты себебі, көпшілік бұл вирус туралы естігенде, «оның маған қатысы жоқ» деген көзқараспен қарайды да, оған онша мән бермейді. Шынтуайтында, жыл сайын көбейіп келе жатқан АИТВ жұқпасынан ешкім де сақтандырылмаған. Сондықтан әр адам өзін және жақын қорғағысы келсе, АИТВ туралы біле жүргені артық болмайды. Одан сақтану жолдары да қарапайым. Саламатты өмір салтын сақтап, бей-берекет жыныстық қатынастан бойды аулақ ұстау. Мамандар, «біреудің қолданған шприцін, қырынуға арналған заттарын қолданбауды. Татуировка, персинг, маникюр, педикюр жасатқан кезде инелердің, құрал-саймандардың залалсыздандырылуына айрықша мән берудә. Тіптен тіс емханаларында да құрал-саймандардың тазалығын қадағалау керектігін ескертеді. Сонымен қоса АИТВ жұқпасы: жәндіктер шаққанда, қол алысып құшақтасқанда, монша, ванна, бассейн, дәретхананы бірге қолданғанда, төсек-орын, ыдыс-аяқ сынды тұрмыстық заттарды бірге пайдаланғанда және түшкіріп, жөтелгенде жұқпайды» дегенді үнемі ескертіп келеді. Осы мамандардың кеңесін тыңдап, өзіңізге күмән туғызған сұрақтарыңызға жауап алғыңыз келсе, Нұр-Сұлтан қалалық «ЖИТС-тың алдын алу және оған қарсы күрес орталығының» дәрігерлері қол ұшын беруге әрдайым әзір. Бұл орталықта Достастық кабинеті, Сенім бекеті, Психо-әлеуметтік кеңес беру және жасырын тестілеу кабинеті мен заманауи құрылғылармен жабдықталған зертхана жұмыс істейді. Мұнда АИТВ-жұқпасын анықтауға қан тапсырып, 15 минуттың ішінде нәтижесін алатын да мүмкіндік бар. Медицина саласының бұл науқастарды толық емдеуге мүмкіндігі жоқ. Бірақ, ЖИТС-тің өрбуін тежеп, науқастың өмірін ұзартып, өмір сүру сапасын жақсартуға мүмкіндік беретін емдеу тәсілдері бар. Бұл емнің мақсаты –АИТВ жұқпасы бар науқастардың ағзасындағы вирустардың көбеюін тежеп, иммундық жүйені қалпына келтіру. Дегенмен де, жазылмайтын дертпен өмір сүру кез келген адамға оңай емес. Сондықтан әркім өз денсаулығына ұқыптылықпен қарап, дұрыс жүріп, саламаттылықпен өмір сүргені абзал.
ГККП «Центр по профилактике и борьбе со СПИД» акимата г.Нур-Султан
Бахытгул Сали, журналист
[xfvalue_img]