ҰЛЫСТЫҢ ҰЛЫ КҮНІ НАУРЫЗ

22 наурыз-Ұлыстың ұлы күні келе жатыр. Бұл күні күн мен түн теңеледі. Табиғат Жер-Ана да, жан-жануар да түлейді, жаңарады. Адамзаттың бойында қан жүгіріп, тал теректер бүршік жарады. Ұлы даланың төсінде қызғалдақтар құлпыра өсіп, бел-белестерге қызылды-жасылды кілем төселеді. Ұлан-байтақ Қазақстанның халқы жеті түрлі дәмнен наурыз көже жасап, ұлттық салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарды сақтап, ай бойы Ұлыстың Ұлы күнін тойлайды.

 Қазақстанда ресми түрде Наурыз 1988 жылдан бері тойланып келеді. Бұл мереке табиғат пен адамның үндестігін көрсетеді. Көктемнің күн тоғысы наурыз айының 21-нен 22-не ауысқан түні болды. Осы уақыттан бастап күн ұзарып, түн қысқарады. Наурыз мейрамы үш күн тойлайды, яғни 21-23 наурыз аралығында аталып өтіледі.

Наурыз мерекесін тойлау дәстүрі дүние жүзі халықтарының көпшілігінің тұрмыс-салтында бағзы замандардан орын алған. Дәстүрлі қазақ қоғамындаҰлыс күні жыл басы саналған. Ұлыс күні қазақ елі үшін әрқашан қасиетті, киелі саналған. Халық таза, жаңа киімдерін киген. Ауылдың ер адамдары бір-бірімен қос қолдасып, төс қағыстырады, әйелдер құшақтасып, бір біріне игі тілектерін айтады. Бірін-бірі мерекеге арнап дайындалған наурыз көже ішуге шақырады. Оған қойдың басы мен сүр ет салып пісірілуі-қыс тағамымен қоштасуды, құрамына ақтың қосылуы-жаз тағамымен қауышуды білдіреді. Әдетте, осы күні адамдар арам пиғыл, пендешілік атаулыдан тазарып, ар-ожданын алдында арылады.

Наурыз-жыл басы. Парсы тілінде «нау»-«жаңа», «руз»-«күн» деген ұғымдарды білдіреді. Халық наурыз мерекесіне алдын-ала дайындалады. Дәстүр бойынша үйге қос шырақ жағылады, ыдыстар ернеуіне дейін айранмен, сүтпен немесе бұлақ суымен толтырылады. Бұл –тоқшылықтың белгісі. Бұл күні бұлақтар тазартылып, ағаштар отырғызылған. Наурыз-достық, еңбек, бейбітшілік мерекесі. Ұлыстың ұлы куні адамдар бір-біріне деген ренішін ұмытып, өзіне де, өзгеге де жақсылық тілеген. Дастарқанның басты асы наурыз көже болған. Наурызкөже жеті түрлі тағамнан жасалған. «Наурызкөжені тойып ішу керек, сонда жыл бойы тоқшылық болады!» деген сенім бар. Дастарқан басында жастар үлкендердің батасын алған. Бата-үлкендердің  өзінен жасы кішілерге беретін ықыласты тілегі.

Дәстүр бойынша Наурыз айтыс өткізіледі. Бұл жақсылық пен жамандықтың, суық пен жылының, жаз бен қыстың айтысы.

Мереке қызған кезде жастар ұлттық ойындар ойнайды. Көңілді өткен Наурыз күні әр адамның есінде көпке дейін сақталады.

Наурыздың 22 күні Наурыз мейрамы екенін қазақ баласының көбі біледі. Наурыз туралы көптен бері, жыл сайын газеттерде жазылып келеді. Бұл мейрам бүкіл ұлтқа ортақ. Тегінде Наурыз ұлт мейрамы болғандығының үстіне оның тарихи маңызының тереңдігі бар. Ызғарлы қыстың  кетіп, жан иесі өмір қуатын туғызған жыл, жаздың келетіндігіне барлық жаратылыспен қатар қазақ елі де қуанатын.

Наурыз-бұл ежелгі дәстүр бойынша Жаңа жылдың басталуы ғана емес, бұл сонымен бірге таңғажайып көктем мерекесі, табиғаттың қайта түлеп, қайта жаңғыруы. Осы бір табиғат ана көгілдір көктемнің  жып-жылы шапағатымен жайнап тұрған сәтте сіз де зор қуаныштарға бөленгейсіз!

Жаныңыз күн нұрындай жарқырап, ал көңіліңіз мейірімділік пен махаббат сезімдеріне тола берсін!

БҚО қылмыстық істер

жөніндегі мамандандырылған

ауданаралық соты

бас маман Тлемберлиева Алия Артуровна