Ата-аналық құқығынан шектеу
Ата-аналық құқығынан шектеу Қазақстан Республикасының «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы» Кодексінің 79-бабын басшылыққа алып жүргізіледі. Сот баланың мүддесін ескере отырып, баланы ата-аналардан оларды ата-ана құқықтарынан айырмай алу жолымен ата-ана құқықтарын шектеу туралы шешім шығаруы мүмкін.
Екі ата-анасы да (некесіз туылған болса анасы) ата-аналық құқығынан шектелсе, балаға ата-анасының қамқорлығынсыз қалған деген әлеуметтік мәртебе беріледі. Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған бала қамқоршылыққа немесе қорғаншылыққа, партронаттық тәрбиеге немесе сәбилер үйі мен өмірлік қиын жағдайға тап болған кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығына орналастырылады.
Егер ата-аналар өздеерінің мінез-құлқын өзгертпесе, қорғаншылық және қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган ата-ана құқықтарын шектеу туралы сот шешімі шыққаннан кейін алты ай өткен соң оларды ата-ана құқықтарынан айыру туралы талап арыз беруге міндетті. (ҚР «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы» Кодексі 79-бап, 2 бөлігі)
Ата-аналық құқығынан шектеу туралы талап арызды қарау кезінде процеске прокурор мен қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органның өкілінің қатысуымен қаралады.
Ата-аналық құқығынан шектелген ата-аналар балалар үшін алатын жеңілдіктр мен жәрдемақыларды ала алмайды. Алайда ата-аналық құқықтарынан шектелген ата-ана баласын күтіп-бағу жөніндегі міндеттерінен босатылмайды. Сот процесі кезінде сот ата-аналардан балаға алимент өндіріп алу туралы мәселені шешуге құқылы.
Егер балаа теріс әсер етпесе, ата-аналық құқығынан шектелген ата-ана баласымен араласып тұруына рұқсат етіледі. Қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын органның не қорғаншысының немесе қамқоршысының баланың патронат тәрбиешілерінің немесе бала тұрып жатқан ұйым әкімшілігінің келісімімен ата-аналардың баламен қатынасуына жол беріледі.
Ата-ана құқығын қалпына келтіруге болады. Ол үшін ата-анасы сотқа арыз жазып, сот отырысында қаралады. Сот отырысына прокурор мен балалның құқығын қорғау органының өкілі міндетті түрде қатысуы тиіс.
Қылмыстық істер жөніндегі
мамандандырылған ауданаралық
әскери сотының бас маманы М.Аккузова
[xfvalue_img]
