ҚР ҚНРДА: 2022 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы жұмыс қорытындылары туралы

2021 жылғы мамырда ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің (бұдан әрі – Агенттік) қызметі тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелерінде, негізінен қарыз алушылардың жәрдем ету және борыш жүктемесін азайту үшін шаралар қабылдау туралы өтініштерін қараумен байланысты болады.

Есепті айда Агенттік банктердің, микроқаржы ұйымдарының, коллекторлық агенттіктердің және бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметіне байланысты жеке және заңды тұлғалардың 2 508 өтінішін қарады, бұл 2022 жылғы сәуірмен салыстырғанда 2,2%-ға артық.

Өтініштердің ең көп үлесі банк секторына (екінші деңгейдегі банктер және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар) келіп түсті, ол өтініштердің жалпы санының 70%-ын құрады. Микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың қызметі мәселелері бойынша өтініштердің жалпы санының 11%-ын, сақтандыру нарығы субъектілерінің – 2%-ын, коллекторлық агенттіктердің - 3%-ын, өзге де ұйымдардың - 14%-ын құрады.

2022 жылғы мамырда екінші деңгейдегі банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, коллекторлық агенттіктердің және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың әрекеттерінде анықталған Қазақстан Республикасы заңнамасының бұзушылықтар бойынша Агенттік 7 ұсынымдық қадағалап ден қою шарасы, 17 жазбаша ұйғарым, 1 жазбаша ескерту және әкімшілік құқық бұзушылық туралы 102 хаттама бойынша жалпы сомасы  33,08 млн теңгеге 21 әкімшілік жаза қолданылды:

1) екінші деңгейдегі банктер -  6 ұсынымдық қадағалап ден қою шарасы, 1 жазбаша ұйғарым, жалпы сомасы 1,65 млн теңгеге 3 әкімшілік құқық бұзушылықтар  туралы хаттама бойынша 3 әкімшілік жаза;

2) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары – 1 ұсынымдық қадағалап ден қою шарасы, 1 әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама бойынша 306,3 мың теңге сомасына 1 әкімшілік жаза қолданылды;

3) коллекторлық агенттіктер – 2 жазбаша ұйғарым, жалпы сомасы 1,29 млн теңгеге 5 әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама бойынша 4 әкімшілік жаза;

4) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар – 14 жазбаша ұйғарым, 1 жазбаша ескерту, жалпы сомасы 29,83 млн теңгеге 93 әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама бойынша 13 әкімшілік жаза қолданылды.

2004-2009 жылдар аралығындағы кезеңде ипотекалық қарыздар алған қарыз алушылардың жалғыз тұрғын үйін сақтауға бағытталған Ипотекалық тұрғын үй қарыздарын (ипотекалық қарыздарды) қайта қаржыландыру бағдарламасының бірінші бөлігінің шеңберінде банктер 2022 жылғы 1 маусымға 195,3 млрд теңге сомаға қайта қаржыландыруға 30 135 өтінімді мақұлдады. 185,1 млрд теңге сомаға 29 202 қарыз қайта қаржыландырылды, оның ішінде 2020 жылдан бастап 26,9 млрд теңге сомаға 2 552 қарыз қайта қаржыландырылды.

Бағдарламаның екінші бөлігі шеңберінде банктер 2020 жылғы желтоқсанда 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін берілген валюталық ипотекалық қарыздарды айырбастауды аяқтады. Бағдарламаның бірінші және екінші бөліктерін іске асыру кезеңінде банктер 222,6 млрд теңге сомаға 27 202 валюталық ипотекалық қарызды айырбастауды жүргізді.

Бағдарламаның үшінші бөлігі шеңберінде банктер ХӘОТ санаты бойынша қарыздары Бағдарлама шеңберінде бұрын қайта қаржыландырылған ипотекалық қарыз алушыларға қарыз алушының берешегін азайту және өтеудің жеңілдетілген кестелерін белгілеу түріндегі қосымша көмек көрсету, сондай-ақ банк балансында тұрған жалғыз тұрғын үйді қарыз алушының меншігіне қайтару бойынша жұмыс жүргізуде. Халықтың әлеуметтік осал топтары санатынан шамамен 8,1 мың қарыз алушыға 50,9 млрд теңге сомаға қосымша көмек көрсетілді. Қалған 1,1 мың ХӘОТ – қарыз алушы 2022 жылғы 1 қазанға дейін қолдау шараларымен қамтылады.

Сыртқы коммуникациялар басқармасы