2019 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын жүзеге асыру бойынша іс-шаралар Жоспарының орындалуына жүргізілген мониторингтеу және бағалау туралы АҚПАРАТ

 

2019 жылы Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын іске асыру жөніндегі 2018 - 2020 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарына (бұдан әрі - Жоспар) сәйкес Үкіметтің 2018 жылғы 31 мамырдағы № 309 қаулысымен бекітілген 2015 - 2025 жылдарға арналған 36 іс-шараны мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырды. 

Жоспардың 7-тармағы «Кедендік әкімшілендіру жүйесінің бағдарламалық жасақтамасын жетілдіру  және ақпараттық жүйенің аттестаттаудан  өтуі»

Қаржы министрлігімен кедендік әкімшілендіру жүйесінің (АСТАНА-1 АЖ) бағдарламалық қамтамасыз етуіне сынақтар жүргізілді.Сынақтар актісі 31.12. 2019ж. (қоса беріледі).

Қаржы министрлігі (бұдан әрі- ҚМ) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің «Мемлекеттік техникалық қызметі» РМК-мен (бұдан әрі – ҚР ҰҚК МТҚ) ақпараттық қауіпсіздікке кедендік әкімшелендіру жүйесін бағдарламалық қамтамасыз етуге сынаужүргізу мақсатында 2019 жылғы 17 шілдедегі №208 шарт (бұдан әрі – Шарт) жасалды.

Өткізілген сынаулар негізінде (№ 032.2019.040 сынау актісі) 31.12.2019ж. Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің ақпараттық қауіпсіздік комитеті (бұдан әрі – ЦДИАӨМ АҚК) ҚМ AСТАНА-1 АЖ-нің ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі туралы оң қорытынды берді.

ҚМ 2019 жылғы 31 желтоқсандағы № 592 бұйрығына сәйкес АСТАНА-1 АЖ өндірістік пайдалануға берілді. 

Жоспардың 8-тармағы «Экспорт-импорт операциялары бойынша "Бірыңғай терезені" енгізуді қамтамасыз ету  (мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің өзара іс-қимылы)» 

ҚР Қаржы министрлігімен 2019 жылғы 15 наурызда «Экспорттық –импорттық операциялар бойынша бірыңғай терезе» ақпараттық жүйесінің сыртқы экономикалық қатысушылары үшін  «Сыртқы портал» кіші жүйесі тәжірибелік пайдалануға енгізілді.

31.12.2019 ж. ЦДИАӨМ АҚК «Экспорттық-импорттық операциялардың бірыңғай терезесі» АЖ-нің ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі туралы оң қорытынды алынды (Сынау актісі № 110.2019.041).

Қаржы министрлігінің 2019 жылғы 31 желтоқсандағы №591 бұйрығына сәйкес «Экспорттық-импорттық операциялар бойынша бірыңғай терезе» АЖ өндірістік пайдалануға берілді.

Жоспардың 9-тармағы «Заңнамалық актілерді жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу:

1)жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскесін алуға кезектіліктің бірыңғай тізілімін  енгізу;

2)жер участкелерінің нысаналы мақсаттарын өзгерту рәсімдерін  оңтайландыру бөлігінде

Ауыл шаруашылығы министрлігі  (бұдан әрі- АШМ)  азаматтарға ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді тек жеке меншікке берудің орындылығы немесе ол шешімді жою, сатып алынған жер пайдалану құқығын үшінші тұлғаларға және т. б. беру мәселелері жөніндегі талдау жүргізілді.

Нәтижелері бойынша «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жер қатынастарын дамыту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасының тұжырымдамасы жасалды.

Заң жобасының тұжырымдамасында «Бірыңғай мемлекеттік мүлік кадастры» ақпараттық жүйесін құру аясында сондай-ақ «Жер учаскесін алуға арналған күту парақтарының бірыңғай тізілімі» ақпараттық қызметін жергілікті атқарушы органдардың барлық деңгейлерінде құру және енгізу арқылы республиканың барлық елді мекендеріне бірыңғай тәртіпте жеке тұрғын үй құрылысы үшін жеке тұрғын үйге арналған жер учаскелерін тіркеуге өтініштер беру тетігін жетілдіру, бар тіркеуді жаңарту қарастырылған.

Бұл тұжырымдаманы 2020 жылдың наурызында Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қоғамдық сенім ұлттық кеңесінде қарау жоспарланған.

 Жоспардың 10-тармағы «Заңнамалық актілерді жетілдіру бөлігінде ұсыныстар әзірлеу:

1) сыбайлас жемқорлықтың алдын алу шараларын күшейту;

2) өздеріне бағынысты адамдармен сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін тікелей басшылардың тәртіптік жауапкершіліктерін енгізу;

3) мемлекеттік қызметшілерді адал қызметке төлем жүйесі арқылы ынталандыру;

4) қызметтік міндеттерін орындауға байланысты сыйлықтар алуға қатысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді біріздендіру. »

2019 жылғы 26 қарашада «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік қызмет және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң қабылданды (№ 273-VІ )ҚРЗ).

Осы Заңға келесі түзетулер енгізілді:

- сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралар жүйесі нормативтік құқықтық актілердің жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптама жүргізуді қамтиды;

- саяси мемлекеттік қызметшілерді, тәуелсіз құрылымдық бөлімшелер басшыларын қоспағанда, оларға бағынышты мемлекеттік қызметшілер тікелей сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін мемлекеттік органдардың бірінші басшыларының лауазымдарын атқаратын мемлекеттік қызметшілер үшін тәртіптік жауапкершілік белгіленді;

- ведомстволық бағыныстағы қызметкерлердің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауына жол бермеу үшін қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісті түрде орындамағаны үшін мемлекеттік органдардың, квазимемлекеттік сектор субъектілері ұйымдарының басшыларына тәртіптік жауапкершілік белгіленді;

- сыбайлас жемқорлық қылмыстары жағдайында бірқатар саяси мемлекеттік қызметшілердің (мемлекеттік ұйымдардың басшылары мен олардың орынбасарлары, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астана әкімдерінің және олардың орынбасарларының, облыстардың, облыстық маңызы бар қалалардың, облыстардың және аудандардың әкімшілік орталықтары болып табылатын қалалардың әкімдерінің) өздеріне бағынышты мемлекеттік қызметшілермен орнынан түсу институты енгізілген.

Қызметтік міндеттерін орындауға байланысты сыйлықтар қабылдау кезінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді біріздендіруге бағытталған түзетулер Парламент Мәжілісінде қаралып жатқан «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасында қарастырылған (ҚРЖҚ 2019 жылғы 23 желтоқсандағы № 958 енгізілген)

Жоспардың 11-тармағы «Қолданыстағы кеден және өзге де заңнаманың құқық қолдану практикасына талдау жүргізу және оны жетілдіру бойынша, оның ішінде:

1) кедендік бақылау жүйесін жетілдіруге;

2) кеден ісі саласындағы құқық бұзушылықтар,  оның ішінде тәркілеу мәселелері бойынша жауапкершілікті ізгілендіруге бағытталған ұсыныстар әзірлеу»

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі кедендік заңнамаға талдау жасады.

ҚМ кедендік реттеуді жетілдіру мақсатында тиісті түзетулер әзәрленді «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық салу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» және «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Қазақстан Республикасының Кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»  заңының жобасына енгізілді.

Тиісті ақпарат Ұлттық экономика министрлігіне 2019 жылдың 13 желтоқсанында  жолданды (ҚМ №МКК-10-3-4334//309(п.11)-29310).

Жоспардың 12-тармағы «Мемлекеттік органдарының кеден қызметі бөлімшелерінің қызметкерлерін портативтік бейнетіркеуіштермен жарақтандыруды қамтамасыз ету».

ҚМ  мемлекеттік кірістер органдарының кеден қызметі бөлімшелерінің қызметкерлері үшін портативті 265 бірлік бейнетіркеуіштер сатып алды.

2019 жылғы 18 желтоқсанда Қаржы министрлігі тауарларды қабылдаудың жиынтық актісіне қол қойды. 

Жоспардың 13-тармағы  «Әкімшілік кедергілерді жоюға бағытталған қоғамдық тыңдаулар өткізу, соның ішінде:

1) жеке және заңды тұлғалар алдында талап етілмеген құжаттар, ақпарат және өзге де деректер беру жөніндегі міндеттемелерді беру;

2) егер жедел қызмет көрсету мүмкіндігі болса, мемлекеттік қызметтерді көрсетудің ұзақ мерзімдері;

3) жеке және заңды тұлғаларға заңмен негізделмеген қосымша міндеттер жүктеу;

4) азаматтар мен ұйымдарға анықталмаған, қиын талаптарды белгілеу».

Мемлекеттік қызмет агенттігі (бұдан әрі - МҚА) 2019 жылы қоғамдық кеңестердің 284 отырысын өткізді (аудандық деңгейде - 210, қалалық - 38, облыстық - 31), онда мемлекеттік қызметтерді жетілдіру, оның ішінде халық арасында электронды қызметтерді кеңейту мәселелері қаралды және  1181 ұсыныс әзірленіп, мемлекеттік органдардың мекен-жайына жіберілді. 

Жоспардың 14 -тармағы «Қазақстан Республикасының шегінде қызметтік іссапарларға жіберілген мемлекеттік мекемелердің қызметкерлеріне шығындарды өтеудің тәртібі мен шарттарын оңтайландыру».

Қаржы министрлігі мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелердің қызметкерлеріне, сондай-ақ Парламент депутаттарына арналған Қазақстан Республикасына қызметтік іссапарлар туралы ережеге (ҚРҮҚ 2000 жылғы 22 қыркүйектегі № 1428) және бюджеттік қаражат есебінен соның ішінде шет елдерге іссапар шығындарын өтеу ережелеріне өзгерістер енгізді. (ҚРҮҚ 11. 05.2018ж.№ 256).

Түзетулер Үкіметтің 2018 жылғы 29 желтоқсандағы № 934қаулысымен бекітілді. 

Жоспардың 18-тармағы «Талдау жүргізу және дискрециялық өкілеттіктерді алып тастау бойынша ұсыныстар жасау, мыналарды көздейді:

1) лауазымды тұлғаға шешімдердің екі немесе одан да көп нұсқаларын (оң немесе теріс) таңдауға осы немесе басқа шешімді қабылдау шарттарын нақты анықтамай таңдау құқығын беру;

2) лауазымды тұлғаға өз қалауы бойынша нормативтік құқықтық актіні орындау тәсілін анықтауға, сондай-ақ заңды фактіні бағалауға, ықпал ету шарасын таңдауға және актілер шығаруға мүмкіндік беру».

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі (бұдан әрі - СЖҚА) мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдауды үнемі жүргізіп отырады, соның нәтижесінде нормативтік құқықтық актілерде лауазымды тұлғалардың қалауы бойынша өкілеттіктері айқындалады.

2019 жылы 10 мемлекеттік органда және квазимемлекеттік сектордың субъектілерінде (ЕХӘҚМ, ЭМ, ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті, ҰЭМ Мемлекеттік материалдық резервтер комитеті, ИИДМ құрылыс комитеті, «Ұлттық дәрі-дәрмектерге сараптама орталығы» РМК Жобаларға мемлекеттік ведомстводан тыс сараптама», «Қазақстан Республикасының Ұлттық Олимпиада Комитеті» ҚҰ,« Бәйтерек »АҚ, « ҚазАвтоЖол »АҚ.

Тиісті ақпарат Президент Әкімшілігіне 2019 жылғы 19 желтоқсанда жіберілді (шығыс № 01-2-1-7 / 10512). 

Жоспардың 19-тармағы «Мүдделер қақтығысы, этикалық бұзушылықтар мен сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарының алдын алу және шешу бойынша практикалық нұсқаулықтарды әзірлеу арқылы мемлекеттік қызмет саласындағы мүдделер қақтығыстары мен шектеулерге қойылатын талаптардың сақталуын қамтамасыз ету үшін мониторинг жүргізу».

АӨК БҰҰ Даму бағдарламасының сарапшыларымен бірге мүдделер қақтығысын болдырмауға, анықтауға және шешуге байланысты өзекті мәселелерді шешуге бағытталған әдістемелік құралдар жинағын жасады.

Бұл әдістемелік құрал 2019 жылғы 10 маусымда (МҚІСҚА № 03-1-6 / 3119 хаты) барлық мемлекеттік органдарға жұмыста пайдалану үшін жіберілді.

Жоспардың 20-тармағы «Жергілікті атқарушы органдардың жанындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі консультативтiк-кеңесшi органдарының отырыстарында сыбайлас жемқорлыққа неғұрлым бейім салалардың (құқықтық статистика деректері және әлеуметтік зерттеулердің нәтижелері бойынша) жергілікті бюджеттерден қаржыландырылатын атқарушы органдардың басшыларын тыңдау»

Аймақтарда тоқсан сайын жергілікті атқарушы органдардың жанындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі консультативтік-кеңесші органдардың отырыстарында сыбайлас жемқорлыққа неғұрлым бейім атқарушы органдардың басшылары тыңдалады.

Отырыстардың қорытындысы бойынша мемлекеттік органдардың басшылары сыбайлас жемқорлықты азайту бойынша 200-ден астам ұсыныс жасады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру: баннерлерді орнату, қаражат бөлу, жергілікті атқарушы органдар жариялайтын ақпараттың ашықтығы және сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін талдау кең таралған ұсыныстар болып табылады. 

Жоспардың 25-тармағы «Әдістемелік ұсынымдарды әзірлей отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға бағытталған мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстың іске асырылуына мониторинг жүргізу».

Ақпарат және әлеуметтік даму министрлігінің тапсырысымен (бұдан әрі - АӘДМ) барлық аймақтарда әлеуметтік тапсырыстың орындалуына мониторинг жүргізілді.

Анықтама үшін:

- «Десента» қоғамдық қоры Ақмола, Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қостанай, Маңғыстау, Павлодар және Солтүстік Қазақстан облыстарында мониторинг жүргізді;

- «Жан Шабыт» қоғамдық бірлестігі Алматы, Жамбыл, Қызылорда, Түркістан облыстарында және Шымкент қаласында мониторинг жүргізді;

- «Зубр» консалтингтік орталығы Нұр-Сұлтан, Алматы, Қарағанды және Шығыс Қазақстан облыстарында мониторинг жүргізді.

Мониторинг нәтижелері бойынша аналитикалық есептер жасалды және оларды іске асыру бойынша нұсқаулықтар жасалды.

Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс мониторингінің нәтижелері үкіметтік емес ұйымдар (бұдан әрі - ҮЕҰ) әртүрлі бағыттардағы әлеуметтік жобаларды іске асыруға, оның ішінде халық арасында сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарына «нөлдік төзімділікті» қалыптастыруға белсенді қатысатындығын көрсетті.

2019 жылы мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс аясында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы 102 жоба іске асырылды.

Жобалардың көпшілігі семинарлар, дөңгелек үстелдер, кездесулер және т.б. түрінде жүзеге асырылады. Сонымен қатар, үш аймақта Адалдық Алағысы (Атырау, Алматы және Қостанай облыстары) жобалау кеңселерінің жұмысы ұйымдастырылды. Зерттеу жобасы Ақмола облысында жүзеге асырылды.

Гранттық қаржыландыру аясында АҚДМ сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жобасын іске асырды. «Zertteu Research Institute» қоғамдық Қоры қоғамдағы сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті көрсететін құндылықтар жүйесін сақтау және нығайту мақсатында оқу іс-шараларын (сыбайлас жемқорлыққа қарсы семинарлар) өткізді.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы семинарларға Арнайы бақылау топтарының мүшелері, Адалдық алаңының аймақтық алаңдары, қоғамдық кеңестер, қалалық мәслихат депутаттары, агроөнеркәсіптік кешеннің аймақтық департаменттері, ҮЕҰ өкілдері, студенттер, журналистер және белсенді азаматтар қатысты. Барлығы - 187 адам.

Сондай-ақ, жоба аясында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық туралы 14 парақшалар жасалып, таратылды. Жадынамалар әртүрлі салалардағы: орта мектептерде, университеттерде, медициналық мекемелерде, халыққа қызмет көрсету орталықтарында, сот жүйесінде, құқық қорғау органдарында және мемлекеттік органдарда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шаралар жүргізу кезінде ақпараттық тасушы болып табылады. Ескертпелер аймақтарға таратылып, әлеуметтік желілерде және @Anticorrup_LabKz Facebook парақшасында орналастырылған.

Тұрақты даму мақсаттарының (бұдан әрі - ТДМ) 16 мақсаттарын іске асыру шеңберінде «Рухани жаңғыру» Қазақстандық әлеуметтік даму институты әлеуметтік зерттеу жүргізді, оның негізінде сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік көзқарасты қалыптастыру бойынша ұсыныстар мен ұсынымдар аналитикалық баяндама дайындалды (мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс қызықтырады). 

Жоспардың 26-тармағы «Ашық үкімет порталын және оның құрамдас бөліктерін одан әрі жетілдіру бойынша шаралар қабылдау:

1) қол жетімділігі шектеулі ақпаратты қоспағанда, мемлекеттік ақпараттың ашықтығын қамтамасыз ету;

2) азаматтық бюджет шеңберіндегі бюджеттік процестердің ашықтығы мен қол жетімділігі;

3) азаматтардың мемлекеттік шешімдерге қатысу деңгейін арттыру;

4) мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалауды жетілдіру».

1) «Ашық деректер» порталы (бұдан әрі - Портал) - мемлекеттік органдарға тиесілі ақпараттың ашықтығын қамтамасыз ету тәсілдерінің бірі.

Порталда 3,3 мыңға жуық ашық мәліметтер жиынтығы орналастырылды. Олардың негізінде 36 мобильді қосымшалар мен қызметтер әзірленді (СТОgram, Kompra, Smart Astana, UniPark клиент, СмартЗаправка, Здоровье+, Almaty Tours и др.).

Автоматты түрде жариялау және ашық деректерді жаңарту үшін Портал мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен біріктірілген. Бүгін порталы интеграция

- «Мекенжай тіркелімі» АЖ;

- «Бірыңғай нормативтік-анықтамалық ақпарат» АЖ;

- Халыққа қызмет көрсету орталықтарының АЖ;

- «Астана LRT» АЖ;

- «Инспекция» ЗТМ;

- «МБД» заңды тұлғалар»АЖ;

- «Жер қойнауын пайдаланудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі» ИАЖ;

- ААЖ құқық қорғау органдары.

Негізгі ақпарат базаларға ашық қол жеткізуге қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелеріндегі деректерге талдау өткізілуде

Сонымен, 8 мемлекеттік органның ақпараттық жүйелеріне жасалған талдау нәтижелері бойынша (МК, ҰЭМ, ЕӘҚМ, ӘМ, ДСМ, ЭМ, БҒМ, ІМ, АШМ) Порталда 100-ден астам жаңа жинақ жарияланды.

Ақпаратқа қол жеткізу жөніндегі комиссияның 2019 жылғы 28 тамыз мен 24 желтоқсандағы отырыстарында Индустрия және инфрақұрылымды дамыту, Қаржы министрліктерінің, Ұлттық банктің, Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің, Орталық сайлау комиссиясының және Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетінің ақпараттық жүйелеріне жасалған талдау нәтижелері қаралды.

Мәдениет және спорт, сыртқы істер және қорғаныс министрліктерінде ақпараттық жүйелер жоқ.

Басқа мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен жұмыс жалғасуда.

Сонымен қатар, мемлекеттік органдарды ашық деректер жиынтығын жариялауға және ақпараттық қоғамдастық, бизнес, академиялық және ғылыми-зерттеу ұйымдары, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдары мен коммерциялық емес ұйымдардың өкілдері арасында ашық мәліметтерге деген қажеттілікке талдау жасау үшін жаңа өлшем бойынша «Қосымша жарияланған ашық мәліметтер жиынтығының саны» жаңа критерийімен өтініштер» мемлекеттік органның жеке және заңды тұлғалармен өзара іс-қимылын бағалау әдістемесі.

2) 2018 жылы «Ашық үкімет» порталы мемлекеттік органдардың азаматтық бюджетті орналастыру функционалын құрды.

Сонымен қатар, бюджетті жоспарлау және бюджетті орындау кезеңдерінде азаматтық бюджетті әзірлеу және ұсыну тәртібі негізінде (ҚМ 2018 жылғы 9 қаңтардағы № 15 бұйрығы) мемлекеттік органдар бюджеттерді ресми интернет-ресурстарға орналастырады.

Сонымен бірге, қазіргі уақытта мемлекеттік органның жеке және заңды тұлғалармен өзара іс-қимылын бағалау әдістемесінің «Ашық бюджеттер» өлшемдеріне өзгерістер енгізілуде. Атап айтқанда, бұл өлшем мемлекеттік органдарды азаматтық бюджеттің Ашық бюджеттер порталында орналастырылуын ынталандыратын жаңа «Азаматтық бюджет» индикаторымен толықтырылды.

Ақпаратқа қол жеткізу жөніндегі комиссияның 2019 жылғы 6 қарашадағы отырысының хаттамалары аясында мемлекеттік органдарға бюджеттік бағдарламалар жобаларын қоғамдық талқылау процесін жетілдіруге және Ашық бюджеттер порталында жарияланған ақпарат тізімін өзгертуге бағытталған бірқатар тапсырмалар берілді.

3) Азаматтардың ашық үкімет порталдарындағы белсенділіктерін арттыру мақсатында үкіметтік емес ұйымдармен, журналистік және IT қоғамдастықтармен кездесулер үнемі өткізіліп тұрады (2019 жылғы 30 қыркүйек, Астана Hub алаңында, 2019 жылғы 24-25 мамырда Астана қ. Data lab) алаңда Хаб және т.б.).

Сонымен қатар, АҚДМ тұрғындарының хабардарлығын қамтамасыз ету мақсатында «Хабар», «Хабар 24», «Qazaqstan» арналарында келесі тақырыптар бойынша 13 ролик ұсынылған: «Ақпаратқа қол жетімділік туралы», «Ашық бюджеттер» порталы туралы, «Портал туралы» Ашық деректер », « Ашық диалог порталы туралы », «Ашық НҚА» порталы туралы.

«Ашық үкімет» порталдарын пайдаланушылар санын арттыру үшін порталдардың мобильді нұсқалары мен нашар көретін адамдарға арналған нұсқалары іске қосылды, әлеуметтік желілер арқылы порталдарда авторландырудың қосымша нұсқалары әзірленді. Жыл басынан бері пайдаланушылардың «Ашық диалог» порталында интернет-конференция өткізуге өтінім беру бойынша функционалы іске асырылды, «Ашық НҚА» және «Ашық диалог» порталдарында талдау және инфографика құру құралдары жасалды, мобильдік қосымшаларда ашық деректердің пайдаланылуына мониторинг жүргізу үшін «Ашық деректер» порталында API key пысықталды, барлық порталдарда оқиғалардың онлайн-күнтізбесі жасалды.

Әділет министрлігі (бұдан әрі – ӘМ) Ашық НҚА порталының НҚА жобалары бойынша қоғам мен бизнестің көзқарастарын білдірудің бірыңғай алаңы ретінде әрі қарай жұмыс істеуін қарастыратын «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне заң шығарушылық қызметті жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын әзірледі. Бұл шаралар қоғамның шешім қабылдауға қатысуын арттыруға көмектеседі. Заң жобасы Парламент Мәжілісінде қаралуда (ҚР  2019 жылғы 30 желтоқсандағы № 1006 енгізілген).

4) АҚДМ жыл сайын мемлекеттік органдардың ашықтығын 4 критерий бойынша бағалайды: «Ашық деректер», «Ашық НҚА», «Ашық диалог», «Ашық бюджеттер».

Мемлекеттік органдар мен халық арасындағы өзара іс-қимыл процестерін одан әрі жетілдіру мақсатында мемлекеттік органның жеке және заңды тұлғалармен өзара іс-қимылын бағалау әдістемесіне, оның ішінде «Мемлекеттік органның ашықтығы» бағыты бойынша түзетулер енгізілді.

Анықтама үшін: жаңа индикаторлар енгізілді: «НҚА Заң жобалары мен нормативтік құқықтық актілердің тұжырымдамаларын орналастыру туралы хабарламаларды жариялау», «Ашық жиналыстардың (коллегиялар) онлайн трансляциясын өткізу», «Ведомствоға бағынысты ұйымдардың ашықтығы» және т.б.

Ұсынылған түзетулер мемлекеттік органдар мен олардың ведомстволық бағыныстағы ұйымдарының қызметінің ашықтығы мен есептілігін арттыруға бағытталған.

Мемлекеттік органның жеке және заңды тұлғалармен (ММ, СҚА, АҚДМ, ЦДИАӨМ) өзара іс-қимылын бағалау әдістемесін бекіту туралы Бірлескен бұйрықтың жобасы мүдделі азаматтық қоғам ұйымдарымен келісіліп, 2020 жылдың 21 қаңтарында ӘМ келісуге жіберілді (ПИ-37564).

Бұл Әдістеме бағынысты ұйымдарды бағалауды да қарастырады. 2020 жылы ұлттық компаниялар мен ұлттық холдингтердің қызметін бағалау жоспарлануда.

Жоспардың 27-тармағы «Қоғамдық кеңестердің қызметі саласындағы заңнамалық актілерді жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу».

АҚДМ социологиялық зерттеулер, құқық қолдану практикасы, халықаралық тәжірибе, құқықтық мониторинг, халықаралық сарапшылардың, соның ішінде ЭЫДҰ ұсыныстарының, қоғамдық кеңестердің ұсыныстарының негізінде «Қоғамдық кеңестердің қызметі мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасын жасады.

Заң жобасында қоғамдық кеңестер саласындағы уәкілетті органды (бұдан әрі - ҚС) айқындау қарастырылған, ҚС  нормативтік актілер мен өтініштердің жобаларын қарау туралы шешім қабылдау құқығын беру, ҚС ұсынымдарының орындалуын бақылау механизмін енгізу, жергілікті деңгейдегі органға ұйымды тіркейтін құқық қорғау органдары басшыларынан ақпараттарды тыңдау мүмкіндігі беріледі және қоғамдық бақылаудың 4 нысанын (қоғамдық мониторинг, қоғамдық тыңдау, қоғамдық сараптама, мемлекеттік органдар басшыларының жұмысының нәтижелері туралы есептерді тыңдау), ҚС қалыптастырудағы азаматтық қоғам өкілдерінің рөлін кеңейту.

Заң жобасы Парламент Мәжілісінде қаралуда (ҚРҮҚ 27.11.2013 № 882 енгізілген). 

Жоспардың 29-тармағы «Орта білім беру ұйымдары басшыларының оқушылардың ата-аналары ұжымының алдында, оның ішінде орта білім беру ұйымдарын ұстау үшін бюджеттен бөлінген қаржы қаражатының жұмсалуы жөнінде есеп беру кездесулерін өткізу».

Білім және ғылым министрлігі (бұдан әрі -БҒМ) 2019 жылы жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, барлық мектептерде аудандар мен қалалардың білім бөлімдері, ата-аналар қоғамдастығы, қамқоршылық кеңестердің өкілдері және оқушылардың қатысуымен мектептерді қамтамасыз етуге бюджеттен бөлінген қаражаттың жұмсалғаны туралы есеп беру мақсатында жиналыстар өткізді.

Есеп беру кездесулерінде аз қамтамасыз етілген отбасылардан шыққан оқушыларға кеңсе керек-жарақтарын сатып алуға қаражат бөлу мәселелері де талқыланып, ата-аналардан қаражат жинауға тыйым салу, демеушілік қаражатты аудару үшін арнайы шоттардың болуы туралы түсіндірме жұмыстары жүргізілді.

Білім беру ұйымдарының қызметі туралы ақпарат, оның ішінде бюджет, мемлекеттік сатып алулар және т.б. туралы ақпарат облыстардың және Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент қалаларының білім басқармаларының интернет-ресурстарында және әлеуметтік желілерде (Facebook, Instagram және т.б.) орналастырылған.

Сонымен қатар, ашықтық қағидатының негізінде кейбір облыстарда бөлінген қаражат және олардың игерілуі туралы ақпараттан тұратын «Қоғамдық бақылаудың интерактивті картасы» Publicbudget.kz жобасы іске қосылды (Нұр-Сұлтан, Қызылорда, Қостанай).

Барлық бөлімдерде және білім бөлімдерінде байланыс Call-орталықтары жұмыс істейді.

Байланыс орталығы және сенім телефондары туралы ақпарат жергілікті бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады. Сенім қораптары барлық оқу орындарында орнатылған.

Жоспардың 30-тармағы «ҮЕҰ арасында қоғамдық бақылауды күшейтуге және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға бағытталған мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру».

Үкіметтік емес ұйымдар арасында мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру үшін 2019 жылы жергілікті атқарушы органдардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жөніндегі іс-шаралар кешенін жүзеге асыру үшін 245 916 689 теңге бөлінді.

Бөлінген қаражат шегінде конкурстардың жеңімпазына айналған үкіметтік емес ұйымдардың қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруды қоса алғанда, сыбайлас жемқорлықтың алдын-алу бойынша кешенді шаралар қабылдауы көзделіп отыр.

Республиканың барлық аймақтарындағы жарыстардың нәтижелері бойынша үкіметтік емес ұйымдардың тиісті қызмет жеткізушілері анықталды.

Сонымен, Нұр-Сұлтан қаласында «Сараптамалық қоғамдастықтың, үкіметтік емес ұйымдардың қатысуымен халық арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі іс-шаралар кешенін жүргізу» және «Мемлекеттік қызметтер сапасына қоғамдық бақылау жүргізу» атты 2 жоба жүзеге асырылды. Жобалар аясында жастардың ашық санасын қалыптастыруға бағытталған «Talks» форматындағы дәрістер, сондай-ақ ҮЕҰ, мемлекеттік органдардың және басқалардың қатысуымен акциялар, кездесулер, дөңгелек үстелдер өткізілді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру туралы бейнероликтер жасалды және таратылды, соның ішінде «Астана - адалдық аласы» жобасы.

Ақмола облысында «Адал ұрпақ» ерікті мектеп клубтарының облыстық слеті, «Саналы ұрпақ» клубтарының облыстық слеті, БАҚ өкілдері арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға бағытталған үздік журналистік жұмыстарға конкурс өткізілді: «Үздік телевизиялық жұмыс», «Үздік баспа жарияланымы», «Үздік интернет-жарияланым» номинациялары бойынша, азаматтық бастамалар конгресі ұйымдастырылды, сондай-ақ Ақмола облысында «Адалдық алаңы» жобасының қызметі қамтамасыз етілді.

Атырау облысында жастардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы дүниетанымын қалыптастыру мақсатында колледж студенттері арасында «Жастар сыбайлас жемқорлыққа қарсы» тақырыбында байқау ұйымдастырылды. Байқауға кәсіби-техникалық оқу орнының 52 жас маманы қатысты. Қала және ауылдық округ жастары арасында «Брейн-ринг» интеллектуалды ойыны өткізілді. Ойынға 7 командадан 40-тан астам жас қатысты. Жастардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы дүниетанымын қалыптастыру мақсатында қоғамдық орындар мен түрлі мекемелерде таратылатын кітапшалар әзірленді. «Жастар сыбайлас жемқорлыққа қарсы» тақырыбында бейнеролик дайындалып, әлеуметтік желілерде таратылды.

Шығыс Қазақстан облысында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет деңгейін, сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілік деңгейін анықтау, сондай-ақ Өскемен қаласындағы жастар қылмысының жағдайын бағалау мақсатында әлеуметтік зерттеу жүргізілді (300 респондент). «Зорлықсыз
16 күн» халықаралық акциясы аясында Өскемен қаласының ЖОО және ТжКБ мекемелерінің студенттерінің қатысуымен ақпараттық кампания өткізілді. Акцияға 1000-нан астам студент қатысты.

Солтүстік Қазақстан облысында мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс шеңберінде келесі іс-шаралар өткізілді: Арнайы бақылау тобының мүшелерін мемлекеттік қызмет көрсету сапасына тарту жолымен қоғамдық мониторинг, жөндеу жұмыстарын жүргізу және ЖАО жұмысының ашықтығын бағалау. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес және тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдар үшін оларды шешу бойынша ұсыныстар дайындау саласындағы өзекті мәселелер зерделенді. Сондай-ақ «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің қоғамдық құралдары» және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мақсатында азаматтық институттардың өзара іс-қимылы» тақырыптарында семинарлар өтті. Мемлекеттік қызметшілер арасында облыстық спартакиада өткізілді, оның мақсаты мемлекеттік қызметкерлер арасындағы іскерлік ынтымақтастықты нығайту, қоғамда сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілікті қалыптастыру болып табылады.

Жалпы алғанда, мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде үкіметтік емес ұйымдар 2019 жылы еліміздің барлық өңірлерінде 700-ден астам іс-шара өткізді.

Барлық өткізілетін іс-шаралардың негізгі мақсаты – сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру, мемлекеттік органдардың ашықтығын, есептілігін арттыру және қоғамда парасаттылық қағидаттарын ілгерілету.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру және парасаттылық қағидаттарын ілгерілету жөніндегі әрекет сыбайлас жемқорлықты барынша азайтуда белгілі бір прогреске қол жеткізуге мүмкіндік бергенін айта өту қажет. Бұл Transparency Kazakhstan жүргізген әлеуметтік зерттеу нәтижелерімен расталады.

Осылайша, сұралғандардың жартысынан көбі сыбайлас жемқорлық деңгейінің төмендегенін атап өтті. Сонымен қатар, кәсіпкерлердің шамамен 80%-ы пара бермей және тек қана құқықтық салада жұмыс істей отырып, өз бизнесін дамытуға мүмкіндік береді деп санайды.

Бұдан басқа, Дүниежүзілік Банктің «Сыбайлас жемқорлыққа бақылау жасау» жыл сайынғы рейтингіне сәйкес 2019 жылы Қазақстанның көрсеткіштері 36%-ды құрап, 2018 жылдағы 19%-ға қарсы екі есе дерлік жақсарды. (Барлық аймақтардың жалпы саны бойынша толтыру)

Жоспардың 33-тармағы: «Шаралар қабылдау:

1) техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау рәсімдерін автоматтандыру;

2) мемлекеттік білім беру гранттарын, оның ішінде білім алу процесінде босатылатындарды бөлу рәсімдерінің ашықтығын арттыру».

1) БҒМ білім және ғылым саласында көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын арттыру үшін оңтайландыру және автоматтандыру бойынша жұмыс жүргізілуде.

Атап айтқанда, «Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында құжаттарды қабылдау» және «Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында құжаттарды қабылдау» мемлекеттік қызметтерін «Электрондық үкімет» порталы арқылы «электрондық үкіметтің» шлюзі мен сыртқы шлюзі арқылы ұсыну жоспарлануда.

Бүгінгі таңда аталған жүйенің жобасы жасалып, колледж оқытушыларымен талқылануда. Жобаға сәйкес Ұлттық тестілеу орталығы арқылы техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беруді ұйымдастыруда мемлекет қаржыландыратын білім конкурсы өтеді. Бұл үшін өтініш беруші 4 мамандық пен 4 колледжді көрсете отырып, Ұлттық тестілеу орталығының ақпараттық жүйесі арқылы өтініш береді. Біріншіден, үміткер бірыңғай емтихан тапсырады, содан кейін ол бірыңғай емтихан нәтижелеріне сәйкес конкурсқа қатысады. Конкурсты Ұлттық тестілеу орталығы автоматты түрде, қабылдау квотасы ұсынылған үміткерлер санаттары арасында, және көбінесе үміткерлердің баллдары бойынша аймақтар бойынша өткізеді. Нәтижелер Ұлттық тестілеу орталығының сайтында жарияланады және оған колледжге қабылдау негізделеді.

2) БҒМ үкіметтің қаулысымен мемлекеттік білім гранттарын бөлу рәсімдерінің ашықтығын арттырсын

2019 жылғы 7 ақпанда № 39 жоғары білім үшін ақы төлеу үшін білім беру грантын тағайындау ережесіне өзгертулер енгізілді (ҚРҮҚ, 2008 жылғы 23 қаңтар, № 58).

Түзетулерге сәйкес ашық конкурс туралы хабарландыру веб-сайтта (білім беру порталы) орналастырылған, оқыту бағыты мен курсы тұрғысынан бос білім беру гранттарының саны көрсетілген.

Сонымен, университеттер өз сайттарында бос гранттар тағайындауға қатысуға конкурс жарияланғаны туралы, сондай-ақ олардың білім беру бағдарламалары топтары аясында болуы туралы ақпарат орналастырады.

2019 жылы мемлекеттік грант бойынша оқитын студенттердің ашықтығы мен бақылауын қамтамасыз ету мақсатында барлық студенттерге арналған ақпараттық база құрылды. Бұл ақпараттық жүйе Ұлттық тестілеу орталығының сайтында қол жетімді, ол гранттардың қозғалысын бақылауға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, қазіргі уақытта жоғарыда аталған қаулыға білім беру грантын тағайындау тәртібін реттейтін бизнес-процестерді автоматтандыруға қатысты түзетулер енгізілуде. 

Жоспардың 34-тармағы «Емдеуге жатқызу бюросы» порталын пациентті емдеуге жатқызу күнін автоматты түрде белгілеу бөлігін жетілдіру бойынша шаралар қабылдау».

  Министрлік емдеуге жатқызу күнін автоматты түрде анықтау бөлігінде «Емдеуге жатқызу бюросының» ақпараттық жүйесін (бұдан әрі - БГ АЖ) жетілдіру бойынша жұмыстар жүргізді.

  «Аймақтық әкімші» функциясы жетілдірілді, бұл функция пациенттің госпитализациялау күнін (бұдан әрі - ПГКАА) автоматты түрде анықтауға арналған тетіктің енгізілген мәліметтеріне түзетулер енгізуге мүмкіндік береді. «Аймақтық әкімші» рөлін қолданушы келесі өзгертулерді енгізе алады:

1) аптаның күндерін түзету - «Емдеуге жатқызу» аптасының күндері»;

2) жоспарланған төсек-орын санын түзету және жоспарланған пациенттерді емдеуге жатқызу рұқсат етілген ең көп санын бір күнде түзету - «Мед. ұйым »;

3) қарастырылған істер бойынша қаржыландыру жоспарын түзету - «Бюджет»;

4) пациенттің орташа болу ұзақтығының анықтамасын түзету.       

Емдеуге жатқызуақпараттық жүйе тарапынан Медициналық ақпараттық жүйелер үшін медициналық ақпараттық жүйелер арқылы жоспарлы ауруханаға жатқызуға жолдама жасау кезеңінде ПГКАА деректерін алу қызметі енгізілді.

Жоспардың 35-тармағы «Атқарушы өндіріс процестерін автоматтандыру мәселелерін пысықтау:

1) қарызды төлеу кезінде автоматтандырылған атқарушылық іс жүргізу жүйесімен біріктірілген төлем жүйелері арқылы;

2) атқарушылық іс жүргізуді тоқтату және Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге шығуға уақытша шектеулерді алып тастау;

3) «борышкерлердің бірыңғай тізілімінен» алып тастау;

4) «Бірыңғай электрондық сауда платформасынан» тәркіленген мүлікті автоматты түрде қайтарып алу және екінші деңгейдегі банктердің шоттарынан ұстауды алып тастау ».

«Ақпараттық Қазақстан 2020» мемлекеттік бағдарламасы аясында 2014 жылы Әділет министрлігі құқық қорғау органдарының автоматтандырылған ақпараттық жүйесін (бұдан әрі - ААЖ ОӨО) әзірледі және пайдалануға берді.

ААЖ ОӨО атқарушылық іс жүргізу және ондағы ақпаратты кез-келген уақытта есепке алудың орталықтандырылған жүйесі ретінде жасалған.

Қазіргі уақытта ААЖ ОӨО акционерлік қоғамдардың ақпараттық жүйелерімен интеграцияланған: «Каспий Банк», «Қазақстан Халық Банкі», «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі», «Еуразиялық банк», «Forte Bank», «ВТБ Банк», «CentCredit Bank», «Қазпошта» және «Хоум Кредит банк»

Бұл жұмыс тұрақты негізде «Касса Нова», «Нұрбанк», «Альфа Банк», «Тенгри Банк» және «АТФ Банкінің» ақпараттық жүйелерімен интеграциялау жүргізілуде. Бұл жұмыстардың аяқталуы 2020 жылдың соңына дейін күтілуде. ӘМ осы ақпараттық өзара әрекеттесуді қайталауға және барлық екінші деңгейлі банктерді біріктіруге мүдделі.

2017 жылдан бастап борышкерлерге борыштарын «Қазпошта» АҚ кассалық қызметтері және Қазақстан Республикасының қалалары мен облыстарының мемлекеттік шекарасы мен қоғамдық орындарындағы өткізу пункттерінде орнатылған терминалдар арқылы төлеу мүмкіндігі берілді (терминалдар Нұр-Сұлтан, Алматы қалаларындағы әуежайда орнатылды) , Ақтау, Қарағанды, Шымкент, Атырау, Қызылорда, Өскемен және Ақтөбе қалаларында).

2018 жылдың наурыз айында бұл функция «Каспий банкі» АҚ-пен бірлесіп іске қосылды.

Сіз сондай-ақ веб-қызметтерді, сондай-ақ IOS және Android негізіндегі мобильді қосымшаларды қолдана отырып, онлайн төлемдер арқылы берешекті төлей аласыз ( «app store» и «play market», Кaspi.kz от Kaspi Bank, Post.z от Kazpost).

Берешекті төлегеннен кейін ААЖ ОӨО автоматты түрде атқарушылық өндірісті тоқтату туралы шешім шығарады.

Атқарушылық іс жүргізуді тоқтатумен қатар, борышкер Борышкерлердің бірыңғай тізілімінен автоматты түрде шығарылады, сот орындаушысы атқарушылық іс жүргізу аясында қабылдаған қауіпсіздік шаралары, оның ішінде шығуға тыйым салу және шоттарды алып қою автоматты түрде жойылады.

Сондай-ақ заңды тұлғаны тіркеу актілері бойынша ауыртпалықтарды алып тастау және борышкердің жылжымайтын мүлкін иеліктен шығаруға байланысты ауыртпалықтарды алып тастау туралы қаулы шығарылады, олар сәйкесінше заңды тұлғалардың Бас дирекциясы мен Ресейдің Мемлекеттік салық бас басқармасына жіберіледі. 

Жоспардың 36-тармағы «Ауыл шаруашылығы мен агроөнеркәсіптік кешенді субсидиялау рәсімдерін жетілдіру».

АШМ агроөнеркәсіптік кешеннің 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша тиімсіз субсидиялар азайтылды.

Осыған байланысты, 2019 жылғы 27 мамырда тыңайтқыштардың құнын субсидиялау ережелеріне өзгерістер енгізілді (АШМ 2015 жылғы 6 сәуірдегі № 4-4 / 305 бұйрығы).

2019 жылдың бірінші тоқсанынан бастап субсидия алуды жеңілдету үшін барлық субсидиялар электронды форматқа көшірілді, барлық растайтын құжаттар мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен ЖСН арқылы автоматты түрде сұралады (бұрын құжаттар тізімі 5-7 құжаттан тұратын).

Бұл қызметтерді көрсетуге кететін уақытты орташа 7-10 күннен 2-3 күнге дейін қысқартуға, сондай-ақ субсидиялар туралы шешімдер қабылдаудың ашықтығын қамтамасыз етуге, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуға және өтініштерді қарау уақытын қысқартуға мүмкіндік береді.

Қазіргі уақытта субсидиялаудың 16 бағытының 5 толық автоматтандырылды, қалған 11 бағытта қызмет көрсетуді автоматтандыру сынақ мерзіміне енгізілді. 

Жоспардың 39-тармағы: «Сот органдарының электрондық қызметтерін жетілдіру»

1) «Төрелік» автоматтандырылған ақпараттық-аналитикалық жүйесінде сот істерін автоматты түрде бөлу;

2) «Сот кабинеті» интернет-сервисінің мүмкіндіктерін кеңейту. »

Орындалды. Жоғарғы Сот жүргізген жұмыс нәтижелері бойынша

1) 2019 жылғы 27 желтоқсанда «Төрелік» әділет органдарының автоматтандырылған ақпараттық-талдау жүйесінің 23 өзгертілген функциясы (сот істерін автоматтандырылған түрде таратуды қоса) сынақтан өткізілді.

2) Жоғарғы Соттың «Сот кабинеті» қызметі пайдаланушыларға үйінен немесе кеңсесінен шықпай-ақ, сотқа талап арыз, үндеу, шағым, кері қайтарып алу, қарсы талап қою немесе мәлімдеме жасауға және мемлекеттік бажды онлайн режимінде төлеуге мүмкіндік береді.

«Сот кабинеті» қызметінің жұмысын оңтайландыру мақсатында 2018 жылы азаматтық және қылмыстық істер бойынша арыздар мен өтініштерді жолдау үшін 32 қызмет жіберілді, электронды форматтағы өтініштер мен өтінішхаттардың 5 түрі іске қосылды.

2018-2019 жылдары келесі қызметтер іске қосылды:

- «Азаматтарды қабылдау», жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы» Заңға сәйкес Жоғарғы Сотпен кездесуге мүмкіндік беретін»;

- «Е- татуластыру», азаматтарды кәсіби медиаторлар туралы қажетті ақпаратпен, медиаторды таңдау мүмкіндігімен, электронды түрде медиацияға онлайн-өтінішпен қамтамасыз ететін;

- «Сот актісінің заңдылығын тексеру», жалпыға қол жетімді жағдайларда заңды күшіне енген сот актісінің түпнұсқалығын тексеруге арналған;

- «Сот- GIS», соттар, адвокаттар, нотариустар мен делдалдарды байланыс орны туралы қысқаша ақпарат бере отырып, іздеуге арналған;

- Құрылымдық деректер жиынтығы түрінде талап арыздар (өтініштер) беру үшін талап арыздарын жобалаушы (бірінші кезеңде ол санаттар бойынша басталды: еңбек даулары, ажырасу және мұрагерлік туралы даулар);

- «Сот істерінің және материалдардың қол жетімділігін тексеру»пайдаланушыларға азаматтық және әкімшілік сот істерінің болуын олардың қатысушылары болған сот органы алған кезден бастап тексеруге мүмкіндік беретін  (шешім қабылданған айда сот істері жыл сайын хронологиялық тәртіппен көрсетіледі, сот органдарының сүзгілері және т.б), сондай-ақ сот істеріндегі істің материалдарымен танысу;

- «Онлайн-әңгімелесу»  сот кабинетінде азаматтық сот процесіндегі  сот отырысы басталғанға дейін сот ісінде тараптар арасында онлайн-әңгіме жүргізуге арналған (онлайн-сұхбаттың күні мен уақытын сот осы істе тағайындайды, сотқа қарау үшін тапсырылды);

- «Сот кабинеті» мобильді қосымшасы жаңартылды, кіру және авторизациялау үшін функционалды мобильді электронды сандық қолтаңба енгізілді. 

Жоспардың 40-тармағы «Құқық қорғау органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі нұсқаулық әзірлеу».

Бас прокуратураның жанындағы АӨК және Құқық қорғау органдары академиясы құқық қорғау органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі нұсқаулықтар әзірледі, олар тергеушілердің құқық қорғау органдарының қызметкерлері арасындағы алаяқтық сыбайлас жемқорлық қылмыс туралы, сондай-ақ парақорлық дәрежесін жоғарылату туралы ақпарат алу алгоритмін сипаттайды.

Әдістемелік ұсыныстар агроөнеркәсіптік кешеннің аумақтық бөлімшелеріне жедел жұмыстарда пайдалану үшін жіберілді (20.11.99 ж. № 01-7-3-9 / 9433). 

Жоспардың 44-тармағы «Құқық бұзушылықты анықтайтын техникалық құралдардың қолданылуына талдау жасау және оларды қолдануды жақсарту бойынша шаралар қабылдау».

Ішкі істер министрлігі (бұдан әрі - ІІМ) құқық бұзушылықты анықтайтын техникалық құралдардың қолданылуына және оларды қолдануды жақсарту шараларына талдау жүргізді.

Жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету және жүргізушілердің тәртібін жақсарту үшін республикада Жол жүру ережелерін (бұдан әрі - ЖЖЕ) бұзушылықтарды тіркейтін 9,4 мыңнан астам камера орнатылды. Нұр-Сұлтан (6186), Алматы (694), Шымкент (246), Алматы (249), Жамбыл (192), Қарағанды (122), Ақтөбе (126), Шығыс Қазақстан облысы (1277), БҚО (42), Ақмола (30) ), Атырау (21), Солтүстік Қазақстан облысы (26), Павлодар (58), Маңғыстау (70), Қостанай (55), Қызылорда (40) және Түркістан (8) облыстары.

2019 жылы аталған жүйелер жалпы сомасы 10 миллиард 273 миллион теңгенің 1 517 610 жол қозғалысы ережелерін бұзушылықты тіркеді және 8 миллиард 339 миллион теңге сомасындағы 1 268 822 нұсқаманы орындады. Қалпына келтіру деңгейі 81,2% құрады.

Автоматтандырылған жүйелер жылдамдықты арттыру, тыйым салынған бағдаршаммен жүру, келе жатқан қозғалыс жолағына шығу, арнайы қоғамдық көлік жолағы (Bus Lane) арқылы өту және аялдаманы кесіп өту сияқты жол қозғалысы ережелерінің бұзылуын анықтауға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, «Мемлекеттік несие бюросы» АҚ сақтандырудың бірыңғай деректер базасымен интеграциялау бойынша жұмыс жүргізілді, сол жерден сұрау бойынша міндетті шарт жасасқан барлық адамдар туралы ақпарат алынады.

Нәтижесінде 2019 жылдың 21 қазанынан бастап басқа мемлекеттерде тіркелген көлік құралдарын басқарған адамдарға қатысты айыппұлдарды төлеу қажеттігі туралы нұсқамаларды автоматты тіркеу басталды.

Сондай-ақ, 2019 жылдың 31 қазанынан бастап жолдарда жолдың жүру бөлігінде жол белгілері мен таңбаларымен белгіленген талаптарды қиылыс алдындағы тұтас сызықты көлік құралдары жүргізушілерінің кесіп өтуді сақтамау бөлігіндегі талаптарды бұзушылықтарды анықтаудың техникалық мүмкіндігі іске асырылды. Аталған құқық бұзушылықтарды тестілік режимде тіркеу Нұр-Сұлтан қаласының үш қиылысында жүргізілді, онда 23 мыңнан астам құқық бұзушылық тіркелді.

Сонымен бірге Бас прокуратурамен және Әділет министрлігімен бірлесіп, «Сергек» камераларымен міндетті сақтандыру келісімшартын жасасусыз және міндетті техникалық байқаудан өтпеген көлік құралдарын басқару фактілерін автоматты тіркеу мәселелері пысықталды.

Қарау нәтижелері бойынша міндетті сақтандыру келісімшартының және міндетті техникалық байқаудың болмауы туралы ЖЖҚ бұзушылықтарды «Сергек» камераларын пайдаланып, деректерді полиция қызметкерінің планшеттік құрылғысына көлік құралын тоқтату және әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама толтыру үшін одан әрі жібере отырып, анықтау туралы шешім қабылданды. 

Жоспардың 50-тармағы «Жоғары оқу орындарында академиялық адалдық жағдайына мониторинг жүргізу»

Министрліктің мәліметінше, 2019 жылдың 3 шілдесінен бастап М.С. Нарикбаев атындағы ҚАЗМЗУ университетінің базасында Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі «ADAL BILIM» жобалық кеңсесін (бұдан әрі - Жобалық кеңсе) құрып, жұмыс істейді.

Барлық университеттерде 2019 жылғы 18-27 желтоқсан аралығында студенттер арасында сыбайлас жемқорлық фактілері мен академиялық адалдық қағидаларын анықтау мақсатында анонимді сауалнама жүргізілді (https://forms.gle/XPuVR7uafAw3hSvr8).

Университеттер академиялық адалдық туралы студенттер арасында сауалнамалар мен сауалнамаларды дербес жүргізеді. Сонымен, 2019 жылдың наурыз-сәуір айлары аралығында әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті университеттің білім беру қызметіне әлеуметтік мониторинг жүргізді (https: www.kaznu.kz/ru/20664/page).

Мониторинг нәтижелері университеттің сайтында орналастырылған (https: www.kaznu.kz/ru/21148/page).

Министрлік университеттердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылының 2020-2022 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі - Жоспар) әзірледі және бекітті. Бұл жоспар Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігімен, «Жас Отан» Жастар қанатымен келісілді.

Жоспар академиялық адалдық бағдарламасын университеттерде бекіту жөніндегі шараларды көрсетеді. «Бір терезе» қағидаты негізінде жоғары оқу орындарында плагиатқа бақылау, диссертация, магистрлік диссертацияны тексеру шараларын енгізу қарастырылған; академиялық тұтастықты бұзу туралы студенттердің өтініштерін қарау.

Жоспар сонымен бірге ЭЫДҰ ұсынымдарына сәйкес 2020 жылдың 2-ші тоқсанында жоғары білім саласындағы сыбайлас жемқорлық және тәуекелдерді толық көлемде тәуелсіз зерттеуді қарастырады.

Академиялық адалдықтың жай-күйін бақылау нәтижелері бойынша Министрлік Интернет-ресурстардағы сауалнаманың сілтемесін көрсетумен шектеліп, әлеуметтік сауалнамалардың (растайтын құжаттар) тиісті түрде ресімделген және жалпыланған нәтижелерін ұсынбады.

Жоспардың 51 тармағы Көрнекті ғалымдардың, мемлекеттік органдардың, саяси партиялардың, қоғамдастықтың басшылары мен өкілдерінің сөз сөйлеулерін көздей отырып, сондай-ақ олардың сыбайлас жемқорлық профилактикасы және оған қарсы күрес мәселелері бойынша брифингтерге, интернет-конференцияларға, телевизиялық бағдарламаларға және "тікелей желілерге" қатысуын қамтамасыз ете отырып, қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру мақсатында БАҚ-та кең ақпараттық-насихаттау жұмысын ұйымдастыру.

Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) халықты қызықтыратын сұрақтарды алдын ала жинау, кері байланыс және азаматтардың сұрақтарына жауап орналастыру, Агенттік жүргізіп жатқан жұмыс туралы, сондай-ақ азаматтарды қабылдау кестесі туралы халықты ақпараттандыру үшін жұртшылықпен жұмыс істеу бойынша тұрақты жұмыс істейтін алаңдарды тиімді пайдаланады, оның ішінде оның ішінде интернет-ресурстардың әлеуетін (gmail электрондық поштасы, Facebook, Instagram, Telegram әлеуметтік желілері) арқылы кең пайдаланады.

Азаматтарды қабылдау кестесі ай сайын апталық негізге, ал орынбасарлары, құрылымдық және аумақтық бөлімшелердің басшылары күн сайынғы негізге өзгертілді, қоғамдық пікірге оң әсер етті. Агенттік басшылығының жеке тұлғаларды және заңды тұлғалардың өкілдерін жеке қабылдау кестесі әлеуметтік желілерде орналастырылған көптеген адамдарды  қамтыды (10 мыңнан астам адам).

Бұдан басқа, 2019 жылдың қыркүйегінен бастап "Ашық диалог" электрондық үкімет порталында Агенттік басшылығы онлайн режимінде азаматтарды қызықтыратын мәселелер бойынша ай сайынғы интернет-конференциялар өткізеді. Өткізілетін интернет-конференцияның әрбір анонсын қамту шамамен 8,5 мың адамды құрайды.

Бүгінгі күнге Агенттік тіркелген Facebook желісінде 12 154 адам, Instagram – 9 040 адам, YouTube – 7 830 мың адам. Facebook желісінде Төрағасының парағына 12 116 адам қосылды. Агенттік жүргізіп жатқан жұмыс туралы Әлеуметтік желілерде жарияланатын ақпарат статистикасы апта сайын ұсынылады.

Жүргізіліп жатқан жұмыс аясында Telegram-«ANTIKOR News» арнасы құрылды, онда сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің қызметі туралы барлық өзекті жаңалықтар жарияланады.

Апта сайын (бейсенбіде) агроөнеркәсіптік кешеннің баспасөз орталығы сайтында БАҚ өкілдеріне арналған брифингтер мен баспасөз конференциялары ұйымдастырылады. Мемлекеттік органдардың және қоғамдық ұйымдардың өкілдері де баспасөз конференцияларына қатысады. Белгілі қазақстандық қоғам қайраткерлерінің арасында агроөнеркәсіптік кешен диалог алаңының спикерлері ретінде Парламент депутаттары Ерсұлтан Бектұрғанов, Айгүл Соловьева, Зәуреш Баталова, кинорежиссер Ермек Тұрсынов, жазушы Жан Айтжанов, Нидерланды Корольдігінің Төтенше және Өкілетті Елшісі Андре Карстанцина және Молдова Республикасы-ның экс-басшысы болды. Керне.

Жалпы, 2019 жылдың маусым айынан бастап агроөнеркәсіптік кешен алаңында 23 брифинг, аумақтық агроөнеркәсіптік кешен бөлімшелерінің басшылары 78 брифинг өткізді. Президент жанындағы ОКҚ 4 брифинг өтті.

Жоспардың 52-тармағы «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтарының аймақтық слетын өткізу.

Мектеп ортасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру бағдарламасын іске асыру аясында жалпы білім беретін мектептерде «Адал Ұрпақ» клубтары құрылды, клубтарға қосылған балалар саны 956 713 құрады, барлығы 31 402 іс-шаралар өткізілді.

Клубтардың қызметі сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті көрсететін құндылықтар жүйесін сақтауға және нығайтуға, соның ішінде студенттердің заңдардың талаптарын орындауға, білім беру және мәдени деңгейін көтеруге деген құлшынысын қалыптастыруға бағытталған.

Өскелең ұрпақтың бойында сыбайлас жемқорлыққа қарсы дүниетанымды қалыптастыру, патриоттық сезімді қалыптастыру мақсатында 2019 жылдың наурызынан қазанына дейін «Адал Ұрпақ» ерікті мектеп клубтарының аймақтық слеты өтті. 

Жоспардың 53-тармағы БАҚ өкілдері үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпта үздік журналистік жарияланымдарға конкурстар өткізу.

БАҚ арасында жарияланған ең жақсы материал үшін журналистік жұмыстардың республикалық конкурсы аясында 3 номинация бойынша (баспа, теледидар және интернет басылымдары арасында) 2019 жылдың 1 мамырынан 1 тамызына дейін конкурстық комиссияға ұсыну үшін материалдарды қабылдау ұйымдастырылды.

Бұл байқаудың мақсаты - сыбайлас жемқорлыққа қарсы мемлекеттік бағдарлама аясында сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыптарды кеңінен насихаттау, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет және басқа да құқық қорғау органдарының қызметі нәтижесіндегі әлеуметтік әсерді көрсету.

Байқау жұмыстарын бағалау кезінде көрсетілген тақырыпқа сәйкестігі, мәселенің тереңдігі және оның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің қалыптасуына әсері, презентация стилі, автор тұжырымдамасының тәуелсіздігі ескерілді.

2019 жылғы 20 желтоқсанда агроөнеркәсіптік кешенде «Адалдық алауы» ұлттық жобасының жылдық қорытындысын шығару бойынша жиналыс болып, онда сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыптағы үздік жарияланымдардың жеңімпаздары анықталды.

Жарыс қорытындысы бойынша келесі жеңімпаздар анықталды:

- «Үздік баспа басылымы» номинациясында:

1 орын - Галина Григорьевна неміс - «Панорама Шымкент» газетінің тілшісі;

2 орын - Нұрғазы Отыбике Сабырбайқызы - апта сайынғы республикалық «Халық» саяси газетінің журналисі;

3 орын - Әбдібеков Серік Алмабекұлы - республикалық «Егемен Қазақстан» газетінің журналисі.

- «Үздік интернет-басылым» номинациясында:

1 орын - Инан Владимировна Педан - мультимедиялық жаңалықтар қызметінің басшысы (KN веб-сайтының жетекшісі);

2 орын - Смыкова Кимбат Елтайқызы - Baq.kz ақпарат агенттігінің журналисті;

- «Үздік телевизиялық жұмыс» номинациясында:

1 орын - Кәрімжан Глзназ Кәрімжанқызы - «Қазақстан» РТРК »АҚ Атырау облыстық филиалының редакторы. 

Жоспардың 54-тармағы «Сыбайлас жемқорлықтан бас тартуға бағытталған фильмдер түсіруді ұйымдастыру».

2019 жылғы 3 қаңтардағы «Кинематография туралы» Заңға сәйкес, оларды өндіруге мемлекеттік қаржылық қолдау көрсету үшін ұлттық фильмдер деп танылатын кинотаспаларды таңдау арқылы конкурстық негізде мемлекеттік қаржылық қолдау көрсетіледі. Байқауды Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығы жариялайды. Өздерінің ұлттық фильмдері деп танылатын киножобаларды қаржыландыру туралы шешімді уәкілетті орган Сараптамалық кеңестің оң пікірі және Ұлттық фильмдерді мемлекеттік қаржылық қолдау жөніндегі ведомствоаралық комиссияның ұсынысы негізінде қабылдайды.

2019 жылы конкурсқа сыбайлас жемқорлықтың жалпыға бірдей бас тартуына бағытталған үш фильм ұсынылды: «От», «Агашки» және «Ақша».

Сараптамалық кеңестің теріс қорытындылары «Агашки», «Ақша» фильм жобаларына берілді, сондықтан бұл жобаларға мемлекеттік қаржылық қолдау көрсету ұсынылмайды. Мемлекеттік қаржылай қолдау көрсету үшін режиссер А.Қасымбекова түсірген «От» көркем фильмі ұсынылды. Бұл фильмнің өндірісін қойылым кестесіне сәйкес 2020 жылдың соңына дейін аяқтау жоспарланған.

Сонымен қатар, СЖҚҚ  орталықтың Call Center қызметі туралы «1424» қысқа метражды фильмін дербес жасады. Фильм Youtube каналында 26/11/2019 орналастырылды. (https://www.youtube.com/watch?v=4_xoxS3udaA&feature=youtu.be).

Жоспардың  55-тармағы «Техникалық және кәсіптік білім беру және жоғары оқу орындарына арналған білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында «Таза сессия» өткізу».

Студенттер арасында академиялық адалдықты қалыптастыру мақсатында БҒМ жыл сайын барлық колледждер мен университеттерде «Таза сессия» акциясын өткізеді.

Осы акция аясында университеттерде «Таза сессия» штабы, «Саналы ұрпақ» студенттік клубтар құрылды, студенттер мен оқытушылар арасында сыбайлас жемқорлыққа нөлдік төзімділікті қалыптастыру және қалыптастыру бойынша мониторингтік топтар жұмыс істейді, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалай тәрбиелеу туралы ақпараттық стендтер орналастырылған, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы бейнероликтер көрсетіліп, «Сенім қораптары» орналастырылды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама түсіндірілді. Көптеген университеттерде агроөнеркәсіптік кешенмен бірлесіп акциялар өткізіледі.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқық бұзушылықтардың алдын алу мақсатында бірқатар университеттерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг комиссиялары құрылды. Комиссиялардың жұмысы сыбайлас жемқорлықты туғызатын және тудыратын жағдайларды жоюға, сессия барысында сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға, сонымен қатар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қоғамдық сананы қалыптастыруға, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік, анонимді сауалнамалар мен студенттерге «Мұғалім студенттердің көзімен» сауалнамасын жүргізуге, емтихандар кезінде бақылау нүктелері құруға бағытталған. емтихандар бейнекамералармен жабдықталған аудиторияларда өткізіледі, жазбаша емтихан жұмыстарын тексеру «соқыр» ТАЖ шифрлау түрде қолданылады.

Көптеген университеттерде «Электрондық университет» порталы жұмыс істейді, онда электронды журналдар кіреді және академиялық үлгерімі сақталады. Бұл жүйе журналға балл қою мен мұғалімдерге арналған ведомостегі бағаларды қою уақытын шектейді, онлайн тестілеуді қамтамасыз етеді. Азаматтардың жеке деректерін қорғау мақсатында «Электрондық университетке» кіру логин мен парольді енгізу арқылы жеке кабинет арқылы жүзеге асырылады.

Университеттер сонымен қатар сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің алдын алуға бағытталған академиялық адалдық ережелерін бекітті.

Сонымен бірге, «Таза сессия» акциясының нәтижелері бойынша 2019 жылғы 12-22 қыркүйек аралығында «Адал Білім» жобалық кеңсесі университеттердегі сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтау үшін 41 университеттің (11 ұлттық және 30 мемлекет) 14929 студенті арасында сауалнама жүргізді. Респонденттердің 62,8% -ы университетте сыбайлас жемқорлық жоқ деп жауап берді, респонденттердің 12,8% -ы ЖОО-да сыбайлас жемқорлық көріністерін бастан өткерді.

Жоспардың 56-тармағы «Мемлекеттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың негізгі бағыттарын түсіндіру үшін әлеуметтік аудио және видео роликтерді құруды және таратуды қамтамасыз ету».

Мемлекеттік сатып алу нәтижелері бойынша агроөнеркәсіптік кешен және жергілікті атқарушы органдар 50 дыбыстық шпинг (25 орыс тілінде және 25 қазақ тілінде) және сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпта 204 бейнетаспа құру туралы келісім жасасты.

Бұл бейнероликтер агроөнеркәсіптік кешеннің аумақтық бөлімшелерінің әлеуметтік желілердегі (Facebook, Instagram, Youtube-каналдары), «Адалдық алауы» жобасының және жобалық кеңселердің Facebook-тегі ресми парақшасында, сондай-ақ халық көп жүретін жерлерде, соның ішінде қоғамдық көліктерде, сауда үйлерінде таратылды. білім беру мекемелері, денсаулық сақтау, банктер және т.б. 

Жоспардың 57-тармағы «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің деңгейін және сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілікті анықтау үшін әлеуметтік зерттеулер жүргізу».

СЖҚА тапсырысымен және Біріккен Ұлттар Ұйымының Даму Бағдарламасының (бұдан әрі - БҰҰДБ) қолдауымен «Транспаренси Қазақстан» қоғамдық қоры 2019 жылы «Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықтың жай-күйін бақылау» атты әлеуметтік зерттеу жүргізді.

Әлеуметтік зерттеу нәтижелері 2019 жылдың 13 қыркүйегінде агроөнеркәсіптік кешен сайтында «Транспаренси Қазақстан» қоғамдық қорының директоры Ольга Шиян ұсынылып, anticorrup.gov.kz және tikazakhstan.org сайттарында орналастырылды.

Осы зерттеу аясында мамандар қалалар, облыс және аудан орталықтарындағы 9000 респонденттен сауалнама алды. Сауалнамаға жауап берушілердің 54,4% -ы өткен жылы сыбайлас жемқорлық деңгейінің төмендегенін атап өтті.

Сауалнамаға қатысқан кәсіпкерлердің 76% -дан астамы Қазақстанда бизнесті пара бермей және тек заң саласында жұмыс істемей дамыту мүмкін деп санайды.

Азаматтар мен бизнес-қоғамдастықтардың пікірінше, сыбайлас жемқорлықты төмендетуге ең үлкен сенім және ықпал агроөнеркәсіптік кешенге (72,4%), үкіметке (62,8%), «Нұр Отан» партиясына (54,7%) және бұқаралық ақпарат құралдарына (72,7%) тиесілі. 52,1%).

Сауалнаманың нәтижелері бойынша, адамдар көбінесе жемқорлыққа душар болатын аймақтар мен мемлекеттік органдар анықталды, ең жемқорлыққа ұшыраған мемлекеттік лауазымдардың тізімі, сыбайлас жемқорлық операцияларының типтік себептері мен жағдайлары және пара мөлшері жасалды. 

Жоспардың 58-тармағы «Шет мемлекеттердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы ведомстволарының, халықаралық және үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерінің қатысуымен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселелері бойынша халықаралық конференциялар, семинарлар, дөңгелек үстелдер және басқа да іс-шаралар өткізуді ұйымдастыру».

СЖҚА тұрақты түрде халықаралық деңгейдегі іс-шараларды өткізеді.

Біріккен Ұлттар Ұйымының Есірткі және қылмыс жөніндегі басқармасы (бұдан әрі - БҰҰББ) және Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы академиясының (бұдан әрі - ХСЖҚА) бастамасымен 2019 жылдың 2 мен 4 қазан аралығында Нұр-Сұлтан қаласында ХСЖҚА тараптардың Ассамблеясының кезекті отырысы өтті.

Іс-шараға 40-қа жуық ұлттық және институционалдық ұйымдардың 133-тен астам өкілдері қатысты.

Отырыс аясында Орталық Азия аймағы мен Ауғанстан елдері үшін оқу семинары және 15 екіжақты кездесу өткізілді.

Аяқталғаннан кейін ХСЖҚА одан әрі даму стратегиясы көрсетілген «Нұрсұлтан декларациясы» қабылданды.

Аталған іс-шараны өткізу агроөнеркәсіптік кешенге шет мемлекеттердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттіктерімен практикалық ынтымақтастық орнатуға мүмкіндік берді.

Анықтама: агроөнеркәсіптік кешен делегациясының Австрияның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы бюросына кетуі, Агенттіктің қызметкерлеріне Қытайда екі апталық тренинг, Катар мен Ресейдің құзыретті органдарымен ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қою басталды.

2019 жылғы 10 желтоқсанда V жыл сайынғы Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы конференция өтті, оған 25-тен астам халықаралық сарапшылар қатысты.

Конференция аясында Орталық Азия мен Ауғанстан елдерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттіктерінің 130 қызметкері үшін оқу семинары өткізілді. Француз ұлттық әділет мектебі, ЕҚЫҰ және Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы семинардың серіктестері болды.

2019 жылғы 16 желтоқсанда БҰҰ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясының (бұдан әрі – БҰҰ СЖҚК) 8-ші қорытынды сессиясының аясында БҰҰ Бас хатшысының орынбасары - БҰҰ СЖҚК атқарушы директоры Юрий Федотовтың қатысуымен қосалқы іс-шара өтті. Іс-шара БҰҰ СЖҚК заңсыз байыту жөніндегі 20-бабын орындау бойынша интерактивті сессия түрінде өтті.

Сессия жұмысына БҰҰ СЖҚК қатысушы елдердің 40-қа жуық делегаттары қатысты. 

Жоспардың 62-тармағы «Қазақстан Республикасындағы сыбайлас жемқорлық деңгейіне баға беретін және тағайындайтын халықаралық ұйымдармен тұрақты қарым-қатынасты қамтамасыз ету».

СЖҚА халықаралық ұйымдарымен тиімді өзара әрекеттесу үшін келесі механизмдер қолданылады:

- сырттай кездесулер;

- скайп конференциялары;

- іскер қатынасхаттар.

СЖҚА өкілдерінің әртүрлі елдердегі Freedom House үкіметтік емес ұйымының сарапшылары мен сарапшылары мен «Демократияның әртүрлілігі» жобасының сарапшыларымен өткен скайп конференцияларында Қазақстанның осы зерттеулердегі қазіргі нәтижелері, сондай-ақ қызығушылық тудыратын сұрақтарға жауаптар мен шешімдер талқыланады.

Сонымен қатар, жоғарыда аталған формат Қазақстанда жүргізіліп жатқан сыбайлас жемқорлыққа қарсы реформалар туралы үнемі ақпарат алмасып отыруға мүмкіндік береді, оны сарапшылар өз баяндамаларында Қазақстан туралы баяндама жасау кезінде қолдана алады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы рейтингтердегі өз позициясын жоғарылату үшін Қазақстан «Транспаренси Казахстан» қоғамдық қорымен сындарлы қарым-қатынасты сақтайды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы рейтингтің бас кеңселеріне тікелей барып, Сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексін талдайтын сарапшылармен тереңірек әңгіме жүргізеді.

Сонымен, бір жыл ішінде СЖҚА басшылығы бастаған қазақстандық делегация сыбайлас жемқорлыққа қарсы 9 рейтингтік ұйымдардың штаб-пәтерінде болды.

Осы агроөнеркәсіптік кешенге бару аясында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің жаңа алдын-алу құралдары ұсынылды.

Сонымен қатар, 2019 жылы БҰҰДБ мен ЕҚЫҰ-ның қаржылық қолдауымен «Transparency Kazakhstan» қоғамдық қорымен бірлесіп жазғы сыбайлас жемқорлыққа қарсы мектеп жобасы жүзеге асырылды. Дәріс тыңдаушыларына халықаралық және қазақстандық шолулар мен практикалық ұсыныстарды ұсынған халықаралық сарапшылар қатысты.

Сарапшылар қоғамның сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты қалыптастыру мен іске асыруға қатысуын, қоғамдық кеңестердің қызметін реттейтін ережелердегі өзгерістерді, арнайы мониторингтік топтардың қызметін және т.б. оң бағалайды. 

Жоспардың 63-тармағы «Шетелдік бұқаралық ақпарат құралдарында Қазақстанның сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша қабылдаған шаралары туралы арнайы материалдарды жариялауды ұйымдастыру».

Қытай Халық Республикасының жаңалықтары (бұдан әрі - ҚХР) кеңесте және СЖҚА мен ҚХР Мемлекеттік бақылау комитеті арасында https://cloudxyh5.cbgcloud.com ресми сайтында жарияланған өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойылды.

Қазақстанның шетелдік дипломатиялық миссиялары өздерінің жаңалықтар парақтарында және әлеуметтік желілерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы соңғы жаңалықтарды жариялайды (https://kazakhembus.com/domestic-policy/business-investment/anti-c коррупция).

Стамбұл ЭЫДҰ-ның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл желісінің іс-шаралар жоспарының төртінші мониторингтік кезеңі аяқталғаннан кейін, Қазақстанның осы саладағы айтарлықтай ілгерілеуі туралы есептер жарияланды, олар https://www.oecd.org/corrup/acn/OECD-ACN-Kazakhstan-Progress-Update-2019 -Png.pdf.

Халықаралық ұйымдармен агроөнеркәсіптік кешеннің ұйымдастырылған бірлескен іс-әрекеттері бұқаралық ақпарат құралдарында да жарияланады (https://www.osce.org/programme-office-in-nur-sultan/418007).

СЖҚМТ қосылу туралы Қазақстанның Еуропа Кеңесімен келісімге ресми қол қоюы Еуропа Кеңесінің ресми интернет-ресурсында https://www.coe.int/en/web/greco/-/kazakhstan-one-step-closer-to -жеке-грек. 

Жоспардның 65-тармағы «Қазақстан Республикасының 2015 - 2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясының іске асырылуын бақылау мен бағалауды қамтамасыз ету».

СЖҚА 2018-2020 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының 2019 жылға арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясының (бұдан әрі - Жоспар) орындалу барысына мониторинг жүргізді.

Мониторинг Жауапты мемлекеттік органдармен Жоспардың 31-тармағының орындалғанын көрсетті.

Сонымен қатар, Жоспардың бекітілген тармақтарын орындамауға немесе сапасыз орындауға ХҒС (54 тармақ) және Білім және ғылым министрлігі (33 тармақтың 1) тармақшасы және 50 тармақ) жол берді.

Сонымен қатар, АҚДМ жоспарының (26-тармақ), ӘМ (35-тармақ) және Жоғарғы Соттың (39-тармақ) тармақтарын орындау мерзімдері бұзылды.

Жоспардың 66-тармағы «Арнайы мониторингтік топтың Қазақстан Республикасының 2015 - 2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясының іске асырылуына сыртқы талдау мен бағалау жүргізуді қамтамасыз ету».

2020 жылғы 5 ақпанда СЖҚА алаңында Арнайы бақылау тобының отырысы өткізілді, онда сыртқы сараптама жүргізген және оның мемлекеттік органдардың 2019 жылға арналған Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын орындауын бағалаған оның мүшелерінің нәтижелері шығарылды.

Отырысқа мониторинг тобының мүшелері - қоғамдық пікір жетекшілері - А.Соловьева, Р. Ошакбаев, М. Дуамбеков, Т. Бердонгар және басқалар, сонымен қатар Кеңсе басшысы және СЖҚА мүдделі қызметтерінің басшылары қатысты.

Жалпы, Арнайы мониторинг тобының мүшелері Іс-шаралар жоспарының 31-тармағының орындалуын қабылдады, сондай-ақ БҒМ мен МСМ жүктелген Жоспардың жекелеген тармақтарының орындалмаған немесе сапасыз орындалғанын атап өтті.

Кейбір мемлекеттік органдарға Жоспардың тармақтарын одан әрі іске асыру бойынша ұсыныстар берілді.

 

 

 

[xfvalue_img]