Үндеу

Ерте заманда осы күнгі соттың да, тергеушінің де қызметін атқарған «Қазақ билеріміз» болған.  Олар әділ және сыйлы болуға тиісті болатын.  Билер өздерінің бір ғана сөзімен небір шытырман даулы  мәселелердің дұрыс шешімін тауып отырған. Сондықтан сол кездері біздің қазақ халқымызда  «Сыбайлас жемқорлық»  проблемасы болмаған. Себебі, билеріміздің әділдігі соншалықты болғандықтан, ел  өз ынтымағын, бірлігін және де тыныштығын сақтау үшін, ұлы билеріміздің айтқандарын қатерсіз тыңдауда болған.

Әлемнің барлық мемлекеттері «Сыбайлас жемқорлық» сияқты зұлымдыққа тап болады. Сонымен қатар, қазіргі жағдайда сыбайлас жемқорлық біртіндеп ішкі проблемадан жаһандық проблемаға айналуда. Қазір барлық елдер, оның ішінде ең озық елдер де, сыбайлас жемқорлыққа қарсы модельдерін жаңа сын-қатерлер аясында қайта қарастыруда және сыбайлас жемқорлық үшін жауапкершілікті күшейту туралы жаңа заңдар мен ережелер қабылдауда. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша Қазақстан ТМД елдері арасында жетекші орындардың бірін алады.

10 жыл бұрын посткеңестік кеңістікте алғаш рет сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы алғашқы заң қабылданды. Сондай-ақ, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін бұрын жұмыстан босатылған адамдар үшін мемлекеттік органдар мен ұйымдарда кез-келген лауазымдарды атқаруға өмір бойына тыйым салынды.

Кез-келген заңсыз әрекетті жасағандар барлық артықшылықтардан толық айырылатындығын барлығы есте ұстауы керек. Осыған байланысты, сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы жетілдіру маңызды міндеттердің бірі болып табылады: «экономиканың, мемлекеттік басқарудың, оның ішінде құқық қолдану саласының реттелетін заңнамасын терең« түгендеу »қажет».

Бүгінгі таңда мүлдем жаңа заң күшіне енеді, ол «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасының Заңы деп аталады, іс жүргізу заңнамасына көптеген өзгертулер енгізілді, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар үшін жауапкершілік күшейтілді (мүлікті тәркілеу, мемлекеттік қызметте қызмет ету құқығынан өмір бойына айыру және т.б.). Осы заңнамалық жаңалықтарды енгізу үшін сыбайлас жемқорлықты жоюға бағытталған жаңа мемлекеттік орган құрылды - Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі.

Азаматтардың санасында сыбайлас жемқорлықтың кез-келген түріне нөлдік төзімділікке тәрбиелеу керек. Ол үшін әрдайым бұқаралық ақпарат құралдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы үгіт-насихат жүргізіп, өмірдің көрнекі мысалдарын шығара отырып.

Сондай-ақ, мемлекеттік қызметшілердің ақшалай құрамының салыстырмалы түрде төмен болуы ресми қызметтің тиімділігін қамтамасыз етпейді. Соңғы уақытта жағдай айтарлықтай жақсарғанымен, коммерциялық құрылымдардағы, әсіресе ұлттық компаниялардағы жалақыға қарағанда, мемлекеттік қызметкерлер айтарлықтай төмен жалақы алады. Мемлекеттік қызметшілердің ақшалай құрамын едәуір арттыру қажет, бұл ішінара мемлекеттік қызмет жүйесіндегі сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға және онымен күресуге көмектеседі.

Алайда, сыбайлас жемқорлық проблемасын тек мемлекеттік қызметшілердің ақша массасын көтеру арқылы шешу мүмкін емес. Бұл жерде бізге әкімшілік-құқықтық, әлеуметтік, экономикалық және ақпараттық шаралар кешені қажет.

Еліміз тәуелсіздік алған алғашқы күндерден бастап бәрімізге бір алаңдаушылық - Қазақстан халқының әл-ауқатының өсуі және бір мақсат - еліміздің өркендеуі екендігі үнемі айтылып келеді. Бүгінде халқымыздың бірлігі мен елдегі тұрақтылықтың арқасында экономика өркендеп, сәйкесінше азаматтардың әл-ауқаты жақсаруда.

Елбасының Қазақстан халқына Жолдауында қызыл сызық сыбайлас жемқорлықтың алдын-алуға бағытталған және әкімшілік реформаның мақсатына - мемлекеттік басқару жүйесін жеңілдетуге бағытталған.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің мақсаты мемлекеттік басқару жүйесінің тиімділік дәрежесін едәуір арттыру арқылы оның деңгейін төмендету болып табылады. Сыбайлас жемқорлықпен күрес мемлекеттің тұрақты қызметі және бүкіл қоғамның қамы болуы керек.

Н.Маликұлы

Ішкі қауіпсіздік және

соттардағы сыбайлас жемқорлықтың

алдын алу бөлімінің басшысы