Сот кабинеті сервисі – азаматтық және қылмыстық істер бойынша электрондық арыздарды, өтінішхаттарды және шағымдарды беру тиімділігі.

Қоғамдағы өзгерістерге сәйкес сот жүйесінің қызметіне жаңа ақпараттық технологияларды еңгізуді қажеттілігі туындады. Осы мақаланы жазу мақсаты - бүгінгі таңда халыққа қолжетімді бола бастаған сот саласындағы жаңа технологиялардың қызметтері туралы ақпараттандыру.

2014 жылдың 9 маусымнан бастап Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотымен «Сот құжаттарымен танысу» және «Сот кабинеті» атты жаңа электронды сервистері іске қосылды.Қазақстан Республикасы сот органдарының бірыңғай автоматтандырылған ақпараттық - талдау жүйесі (ҚР СО БААТЖ) бағдарламасы арқылы сот ісін жүргізу электрондық тәсілмен жүргізіледі.

Сотқа келіп түскен талап арыздар, интернет арқылы түскен электронды талап арыздар және басқа да құжаттар электрондық кәртішкелерге тіркеледі. Тіркелген арыздарға тіркеу талоны беріледі. Процеске қатысушы азаматтың ұялы телефон нөміріне немесе электрондық пошта мекен-жайына электронды хабарламалар (SMS-хабарлама) мен шақыртулар жолданады. Ұялы байланыстың абоненттік нөміріне немесе электрондық пошта мекен-жайына жіберілген хабарламаларда істің нөмірі, логині және паролі көрсетіледі. Логин мен парольді пайдалана отырып сот процесіне қатысушы тараптар іс бойынша www.sud.kz сайтынан «Сот құжаттарымен танысу» модулінде іске қатысты барлық мәліметтермен таныса алады.

Ал «Сот кабинеті» сервисімен Сіз ғаламтор арқылы сотқа электрондық түрде талап арыз, сот актілерін беру туралы, сот мәжіліс хаттамасымен таныстыру туралы арыз, сот отырысының аудио-, бейнежазбасын ұсыну туралы өтінішхатпен және басқа да арызбен сотқа электрондық үндеулер бере аласыз. Ол келіп түскен арызды қараудың уақытын қысқартады.

Бұдан басқа, сот кабинеті арқылы Сіз үйден шықпай-ақ мемлекеттік баж салығын төлеуге, істердің қарау тізімін, сотқа шақыру туралы хабарламаларды алуға, сот істерін іздеуге, сот отырысының хаттамасына ескертпелер жіберуге мүмкіндік бар. Осы электрондық сервисті қолдана отырып, сот отырысының қатысушылары олайн режимінде азаматтық сот істерін, олардың реквизиттері бойынша іздей алады, олармен таныса алады, әр-түрлі іс-жүргізу сұрақтары бойынша шығарылған құжаттарды көріп және баспаға шығарып алуға мүмкіндік бар.

Алайда, электрондық іс жүргізуге қатысу үшін электронды цифрлық қолтаңба болу қажет, оны Халыққа қызмет көрсету орталығынан немесе Жоғарғы Соттың сайтында тапсырыс беретін сілтеме арқылы алуға болады.

Сот жүйесінде жоғарыда аталған электрондық қызметтер тәріздес қазіргі заманғы технологияларды енгізу және қолдану сот ісін жүргізуді оңайлатады, бюрократиялық кедергілерді жояды. Ал бұл азаматтардың уақыты мен қаражатын үнемдеуге септігін тигізеді, сот жүйесінің тұрғындар үшін барынша айқын және қолжетімді болуына мүмкіндік береді.

Қорытындылай келе, Қазақстан Республикасының сот жүйесіне жаңа технологияларды еңгізу, халықтың сот төрелігіне қолжетімділігін жоғарылатып, құқықтық қоғамның мүшелеріне және бұқаралық ақпарат құралдарына сот қызметі туралы жедел және ашық түрде ақпарат алуға мүмкіндік беретінін атап өту қажет.

Назаргалиев Е.Д.

                              БҚО қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының сот мәжілісінің хатшысы