Жолдағы жауапкершілік

Қазіргі кездегі басты мәселелердің бірі жол-көлік оқиғалары болды және болып қала береді. Елімізде ғана емес, бүкіл әлемде жол-көлік оқиғаларының салдарынан қаза болғандар мен жарақат алулар азаймай тұр. Осы мәселеге ерекше назар аударған Президент Қ.Қ.Тоқаев осы қылмыстар үшін қылмыскерлерге жазаны күшейтуді тапсырды. Жолаушы болсын, жаяу жүргінші болсын, әр адамның өмірі жүргізушінің қолында болғандықтан, көлік жүргізу – үлкен жауапкершілік. Жол қозғалысы мәдениеті айтарлықтай төмендеді және бұл жағдай адамдардың өмірі мен қоғамның тыныштығына қауіп төндірумен қатар, мемлекеттің ілгерілеуіне де кері әсерін тигізуде.

Жол-көлік оқиғаларының себептерінің бірі – көлікті алкогольдік, есірткілік немесе улы заттарды масаң күйде басқару. Көлік құралын жүргізу әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке әкеп соғады

Мәселен, Тасқала аудандық сотының статистикалық мәліметтеріне сәйкес, Былтырғы жылдың 12 айында ҚР ӘҚБтК-нің 608-бабының 1-бөлігімен (көлік құралын мас күйінде басқару) 36 әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс түсіп аяқталды, оның ішінде 34 азамат 15 тәулікке қамауға алу және 7 жыл мерзімге көлік құралын басқару құқығынан айыру түріндегі әкімшілік жазаға тартылды, 2 азаматқа қатысты 2 әкімшілік құқық бұзушылық іс бойынша әкімшілік құқық бұзушылықтың болмауына байланысты өндірісті тоқтату туралы қаулылар шығарылды.

Бірақ кейбір жүргізушілер мас күйінде көлік құралын басқару құқығынан айырылғанына қарамастан, көлік тізгініне тағы да мас күйінде отырып үлгереді, бұл кейіннен қылмыстық жауапкершілікке әкеп соғады.

2023 жылы қылмыстық кодекстің 346-бабының 1-бөлігімен, яғни көлік құралдарын басқару құқығынан айырылған тұлға бола тұра, алкогольді ішімдігін ішкен масаң күйде көлік құралын басқару белгілерімен  2 азамат сотталды. Аудандық сотының үкімдерімен аталған азаматтар көрсетілген баппен құқық бұзушылықты жасағаны үшін кінәлі деп танылып, оларға өмір бойына көлік құралын басқару құқығынан айыра отырып, 6 ай мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын тағайындалды.

Алкоголь, есірткі немесе мас күйінде көлік құралын басқаруға тыйым салынғанын біле тұра, алкогольдік ішімдіктерді, есірткіні немесе уытқұмарлық заттарды тұтынған жүргізуші оны әлі де жүргізеді. Оның үстіне, ол қазірдің өзінде тікелей қасақана құқық бұзушылық жасайды және жеке адамдардың денсаулығына зиян келтіруге, кейде өлімге, көлік құралдарына, жүктерге, жол және басқа құрылыстарға немесе өзге де мүлікті зақымдауға әкеп соғатын төтенше жағдайды жасауға әкеп соғады.

Аксиома ретінде көлік жүргізушілері: «Мас көлік жүргізу – қылмыс!», «Алкогольдік ішімдік ішсе, көлік жүргізбе!» деп қабылдауы және есте сақтауы керек. Өйткені, немқұрайлы жүргізушілердің жауапсыздығынан қазірдің өзінде қаншама отбасы зардап шекті, кейбірі мәңгілікке жақынсыз қалды, енді біреулері мүгедек болып қалды. Бәлкім, біздің жүргізушілер өз өміріне ғана емес, жақын маңдағы жолаушының да, жаяу жүргіншілердің де өміріне жауапты екенін қазірдің өзінде ойластыруы керек шығар. Өйткені, туыстарыңыз сізді де, жолаушыларыңызды да, жаяу жүргіншілерді де үйде күтіп отыр. Сондықтан, бір бөтелке сыра немесе жүз грамм арақ ішкеннен кейін рульге отырып, өз өміріңізді және басқа адамдардың өмірін қатерге тігудің қажеті бар ма? Мүмкін, жолда жауапкершілікті арттыратын кез келді ме? Жүргізушілеріміз жауапкершілікті сезініп, қауіп пен өлімді болдырмау үшін жол ережесін қатаң сақтайтын уақыт жетті! 

БҚО, Тасқала аудандық соты

әкімшісінің басшысы

М.С.Темиргалиева