Тұрғындар электронды сот төрелігінің игілігін көруде

Қашанда даудың дауасын табуды оңай көрмеген халқымыз сонау ерте заманда хан қарашасыз, дау арашасыз болмайтынын айтып, кейінгі ұрпаққа билік айтудың озық үлгісін қалдырды. Билік айту оңай болғанымен, біліп айтудың қиын екендігін ескерген тұрғындар дауды шешу үшін қазіргі заманның билері – судьяларға жүгінуде. Айта кетсек, аса көрнекті ағартушы-ғалым Ыбырай Алтынсарин

Өнер-білім бар жұрттар,

Тастан сарай салғызды,

Айшылық алыс жерлерден,

Көзіңді ашып-жұмғанша,

Жылдам хабар алғызды,-  деп жырлаған екен. Жедел ақпарат алмасудың озық технологиясы дамыған ХХІ ғасырда Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің тапсырмасын орындау мақсатында елімізде жүйелі жұмыстар жүргізіліп сотқа жүгінудің инновациялық тәсілдері іске қосылды.

Нәтижесінде барлық соттарда арызды беру және тіркеу сатысынан бастап, заңды күшіне енген сот актісін орындауға жібергенге дейін сот ісін жүргізу процесі түгелдей электронды форматқа көшірілген болатын. Жоғарғы Соттың «Виртуалды сот» жобасы оз тиімділігін көрсетіп, сотқа қатысушы тұлғалардың сот отырысына  келмей-ақ, мобильді гаджеттеріне «True Conf» бағдарламасын жүктеп алып, қашықтықтан сот отырысына қатысуға мүмкіндік берді. Сонымен қатар, еліміздегі соттар басқа өңірдегі адамнан қашықтан куә ретінде жауап алу мүмкіндігін ұтымды пайдлануда. Сұрақ-жауап алынатын адамның жергілікті сотқа келіп, сол жерде бейнебайланыс арқылы тиісті сотпен байланысқа шықса болғаны. Мұндай куәлік ету заңды болып табылады және сот тарапынан толық көлемде ескеріледі.

2019 жылдың 2 қыркүйегінде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына ең алғашқы Жолдауы жарияланған болатын. Жолдауда мемлекет басшысы халықпен тиімді кері байланыс орнатудың маңыздылығына ерекше мән бере отырып, қоғамдық диолог, ашықтық, адамдардың мұң-мұқтажына жедел назар аудару мемлекеттік орган қызметінің негізгі басымдығы болып саналатынын ерекше атап өткен. Осы бағытта судьялар және сот мамандарының азаматтармен кері байланыс орнату мақсатында «Facebook» әлеуметтік желісі арқылы сот жүйесіне қатысты мәселелер бойынша туындаған сұрақтарға жедел түрде жауап беру арқылы жүзеге асырылуда. Сот саласында  болып жатқан жаңалықтармен бөлісіп, азаматтардың, адвокат пен заңгерлер қауымының заңи сұрақтар бойынша ой-пікірлерін, ұсыныстарын  ескеру үшін «әлеуметтік алаңды»  белсенді қолдануда.

Бүгінгі танда, Жоғарғы Сот COVID-19 жаңа коронавирусының пандемиялық сипат алуына орай, Мемлекет басшысының республикада төтенше жағдай енгізуіне байланысты ел азаматтары ақпараттық технологияларды белсенді түрде қолданудың нәтижесінде үйлерінен шықпай-ақ, сот төрелігіне қол жеткізуде, яғни барлық сот процестері ақпараттық технологиялардың көмегімен қашықтықтан жүргізілуде (бейнебайланыс,  «TrueConf» мобильді қосымшасы арқылы).

Қорыта айтқанда, электронды сот төрелігін дамыту бойынша Жоғарғы Соттың бүгінгі ілкімді бастамаларының келешегі зор және бұл бағыттағы жүйелі жұмыс Елбасы Жолдауы негізінде іске асырылып жатқан «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының мазмұнымен толық үйлесім тауып отыр.

Ф.Танатова

Орал қаласының №2 соты кеңсесінің меңгерушісі

Қашанда даудың дауасын табуды оңай көрмеген халқымыз сонау ерте заманда хан қарашасыз, дау арашасыз болмайтынын айтып, кейінгі ұрпаққа билік айтудың озық үлгісін қалдырды. Билік айту оңай болғанымен, біліп айтудың қиын екендігін ескерген тұрғындар дауды шешу үшін қазіргі заманның билері – судьяларға жүгінуде. Айта кетсек, аса көрнекті ағартушы-ғалым Ыбырай Алтынсарин

Өнер-білім бар жұрттар,

Тастан сарай салғызды,

Айшылық алыс жерлерден,

Көзіңді ашып-жұмғанша,

Жылдам хабар алғызды,-  деп жырлаған екен. Жедел ақпарат алмасудың озық технологиясы дамыған ХХІ ғасырда Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентінің тапсырмасын орындау мақсатында елімізде жүйелі жұмыстар жүргізіліп сотқа жүгінудің инновациялық тәсілдері іске қосылды.

Нәтижесінде барлық соттарда арызды беру және тіркеу сатысынан бастап, заңды күшіне енген сот актісін орындауға жібергенге дейін сот ісін жүргізу процесі түгелдей электронды форматқа көшірілген болатын. Жоғарғы Соттың «Виртуалды сот» жобасы оз тиімділігін көрсетіп, сотқа қатысушы тұлғалардың сот отырысына  келмей-ақ, мобильді гаджеттеріне «True Conf» бағдарламасын жүктеп алып, қашықтықтан сот отырысына қатысуға мүмкіндік берді. Сонымен қатар, еліміздегі соттар басқа өңірдегі адамнан қашықтан куә ретінде жауап алу мүмкіндігін ұтымды пайдлануда. Сұрақ-жауап алынатын адамның жергілікті сотқа келіп, сол жерде бейнебайланыс арқылы тиісті сотпен байланысқа шықса болғаны. Мұндай куәлік ету заңды болып табылады және сот тарапынан толық көлемде ескеріледі.

2019 жылдың 2 қыркүйегінде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына ең алғашқы Жолдауы жарияланған болатын. Жолдауда мемлекет басшысы халықпен тиімді кері байланыс орнатудың маңыздылығына ерекше мән бере отырып, қоғамдық диолог, ашықтық, адамдардың мұң-мұқтажына жедел назар аудару мемлекеттік орган қызметінің негізгі басымдығы болып саналатынын ерекше атап өткен. Осы бағытта судьялар және сот мамандарының азаматтармен кері байланыс орнату мақсатында «Facebook» әлеуметтік желісі арқылы сот жүйесіне қатысты мәселелер бойынша туындаған сұрақтарға жедел түрде жауап беру арқылы жүзеге асырылуда. Сот саласында  болып жатқан жаңалықтармен бөлісіп, азаматтардың, адвокат пен заңгерлер қауымының заңи сұрақтар бойынша ой-пікірлерін, ұсыныстарын  ескеру үшін «әлеуметтік алаңды»  белсенді қолдануда.

Бүгінгі танда, Жоғарғы Сот COVID-19 жаңа коронавирусының пандемиялық сипат алуына орай, Мемлекет басшысының республикада төтенше жағдай енгізуіне байланысты ел азаматтары ақпараттық технологияларды белсенді түрде қолданудың нәтижесінде үйлерінен шықпай-ақ, сот төрелігіне қол жеткізуде, яғни барлық сот процестері ақпараттық технологиялардың көмегімен қашықтықтан жүргізілуде (бейнебайланыс,  «TrueConf» мобильді қосымшасы арқылы).

Қорыта айтқанда, электронды сот төрелігін дамыту бойынша Жоғарғы Соттың бүгінгі ілкімді бастамаларының келешегі зор және бұл бағыттағы жүйелі жұмыс Елбасы Жолдауы негізінде іске асырылып жатқан «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының мазмұнымен толық үйлесім тауып отыр.

Ф.Танатова

Орал қаласының №2 соты кеңсесінің меңгерушісі