Интернет алаяқтық фактілері
Бүгінгі күні кең тараған қылмыстардың бірі – ол алаяқтық. Ғаламтор арқылы адамдарды сан соқтыратын алаяқтардың айласы күн сайын түрленіп жатыр. Адамзат баласына материалдық және моральдық тұрғыдан әжептеуір зиянын әкелетін осындай қылмыc түрі - алаяқтық фактілері соңғы кездері жиі тіркелуде.
Алаяқтық – бөтеннің мүлкін жымқыру немесе алдау немесе сенімді теріс пайдалану жолымен бөтен мүлікке құқықты иемдену болып табылады. Компьютер, смартфон, планшеті бар кез келген адамның кез келген уақытта ақпараттық жүйенің, соның ішінде интернет алаяқтардың құрбанына айнала алатынын ескеру керек.
Мамандар сақ болу қажеттігін қанша ескертсе де, ақпараттар үнемі, үзбей берілсе де сан соры қалып жатқан қала тұрғындары жетерлік.
Алаяқтар түрлі әдісті меңгерген. Сауатты әдемі сөйлеп, адамды шатастырады. Сақтық үшін адамдар сілтемелерге кірмеу және жеке мәлімет сұрайтын сауалнамаларды толтырмауы керек. Алаяқтыққа жол бергендер көбінесе үйінізге сәнді жиһаз жасап әкеліп беремін немесе ұялы телефоныңызбен хабарласамын, өзге де сылтаулармен азаматтарды алдап арам ойларын жүзеге асырады.
Бүгінгі таңда ең кең тараған алаяқтықтың қауіптісі – ол интернет арқылы жасалатын алаяқтық. Әлеуметтік желілерді ұтымды пайдаланып отыр. Әдетте алаяқтар әлеуметтік желілерге жалған интернет хабарландырулар орналастырады. Жиі кездесетін түрлері: интернет арқылы сауда жасау және қызмет көрсету, сондай –ақ өздерін банк қызметкерлері ретінде таныстырып, жеке деректерді иемдену және бөтен біреудің атынан онлайн-несие рәсімдеу арқылы жасалатын қылмыстар болып отыр.
Интернет алаяқтардан сақ болудың қарапайым қауіпсіздің шаралары: дербес деректерді, пластикалық карталардың мәліметтерін, кодтарды және құпия сөздерді ешкімге хабарламауға, белгісіз әрі тексерілмеген сайттар арқылы алдын ала төлем жүргізбеуге, ақша аударымдарын жүзеге асырмауға кез келген сілтеме бойынша өтпеуге тиіс.
Сол себепті азаматтардың алаяқтарға алданып қалмаулары, жалған телефон шалушылардан сақ болып, телефон шалған бейтаныс тұлғаларға ешбір жеке бас деректерін айтпауы қажет.
Д.А.Утилиева
Орал қалалық сотының бас маманы
[xfvalue_img]
