Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу бағыттары

Сыбайлас жемқорлық ел экономикасының көтерілуіне үлкен кедергі келтіріп отырған қоғамымыздың ең басты қауіп-қатерлерінің бірі болып табылады. Сондықтанда оны болдырмау, алдын-алу мақсатында елімізде көптеген іс-шаралар жоспарланып, жүзеге асырылуда.

Ел президенті Қ.К. Тоқаевта өзінің бағдарламасында, жемқорлықтың түп-тамыры жойылғанша күрес жүргізілетіндігін жеткізді. Осылайша сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мемлекет саясатының басым бағыттарының бірі ретінде айқындалды. Еліміздің қазіргі стратегиялық құжаттарды қарастыратын болсақ, олардың ең негізгісі жеті ұзақ мерзімді басымдықты көздейтін Қазақстан 2050 стратегиясы.

Стратегия мемлекеттің алдағы жылдардағы жемқорлыққа қарсы саясаттын негізгісі болып  табылады. Стратегияда жемқорлық деңгейін түбегейлі қысқартуға, мемлекет қоғамнын өмірін, түрлі саладағы орын тудыратын себептермен жағдайларды жоюға, қабілетті превентивтік сипаттағы кешенді шараларды жетекші рөлін жүргізу тиіс екендігі көрсетілген. Стратегияның мақсаттары ретінде келесілер айқындалды:

• Жемқорлықтың маштабын азайту;
• Мемлекеттік органдардың ашықтығы;
• Квазимемлекеттік және секторлардың ашықтығы;

Осылайша басты назар сыбайлас жемқорлық салдарымен күреске емес оның, алғы шарттарын жоюға аударылуға тиіс. Қоғамдық өмірдің барлық салаларына еніп кеткен бұл індеттің, алдың алу үшін елімізде институцианалдық және құқықтық база қалыптасқан. Мәселе 100 нақты қадам ұлт жоспары шенберінде, 2015 жылдың  18 қарашасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заң қабылданды. Тікелей президентке бағынатын жаңа құрылған сыбайлас жемқорлыққа қарсы, іс-қимыл агенттігі қызмет етуде. Заңда атаулары көрсеткен агенттіктіңде басты мақсаты әлеуметтік дерттін алдын алу болып табылады. Жалпы еліміздегі сыбайлас жемқорлық деңгейі төмендету бағытында,  жасалып жатқан пәрменді қалыпты шараларды халықаралық ұйымда жоғары бағалап отыр.

Сот жүйесі қоғам мен бұқаралық ақпарат құралдары үшін барынша ашық, сондай-ақ, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпта ашық есік күндері өткізіледі, судьялар мен сот қызметкерлерінің мақалалары, кездесулер, дөңгелек үстелдер,  семинар сабақтары жүргізіледі.

Егер әрбір адам жемқорлықпен күресті өзінен бастаса, сыбайластықтан сырт айналар болса кеселдің адымы қысқа болар еді.

Алия Тлемберлиева 

Батыс Қазақстан облысы қылмыстық

істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотынын бас маманы