Өз дәрігерді біл: емханаға бекітілу бойынша ТОП-10 өзекті мәселе

Қазақстанда 15 қыркүйектен 15 карашаға дейін жыл сайын емханаларға тіркелу науқаны өтеді. Бұл халыққа не береді, өтінімді қалай беру керек және қандай себеппен бас тартуы мүмкін-Сіздердің барлық сұрақтарыңызға практикалық жауаптар береміз.

Емханаға бекітілу не береді және ол не үшін қажет?

Шұғыл медициналық көмек көрсету халыққа әрдайым қолжетімді және емханаға тіркелуге байланысты емес.

Жоспарлы дәрігерге дейінгі немесе дәрігерлік көмек көрсету үшін емханаға тіркелу қажет. Әр адам өзінің учаскелік дәрігерін білуі керек.

Егер пациент бекітілген болса, жалпы практика дәрігерінің/терапевттің қабылдауы, бейінді маманның консультациясы, диагностикалық және зертханалық тексеру, консервативті немесе хирургиялық емес емдеу, сондай-ақ күндізгі стационар қызметтері пациентке тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінде (ТМККК), сондай-ақ әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетіледі.

Егер адам емханаға тіркелмесе, жоспарлы медициналық көмекке қол жеткізуде қиындықтар туындайды. Сондықтан емханаға тіркеліп, учаскелік дәрігерге бару қажет.

 - Қайда бекітілуге болады?

Медициналық-санитариялық алғашқы көмек (МСАК) көрсететін, сондай-ақ профилактикалық скринингтер мен кәсіптік тексерулер жүргізетін медициналық ұйымдарға ғана тіркелуге болады. Оларға: қалалық емханалар, дәрігерлік амбулаториялар, фельдшерлік-акушерлік пункттер, отбасылық денсаулық орталықтары (МСАК орталықтары) жатады.

Тұрғылықты жері, жұмыс немесе оқу орны бойынша бір ғана медициналық ұйымға бекітілуге болады. Қала маңындағы тұрғындар жақын маңдағы емханаға бекітіле алады.

- Бекітілу кезенде неге назар аудару қажет?

- Медициналық ұйым әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының жеткізушісі болып табыла ма және ТМККК және МӘМС екі тегін пакеті шеңберінде, оның ішінде қосалқы мердігерлік шарт бойынша Медициналық қызметтер көрсете ме. Өзге жағдайда, сіз кепілдендірілген және сақтандыру медициналық пакеттеріне құқығыңызды пайдалана алмайсыз.

 - Қалай бекітілу қажет?

- Бүгінгі таңда бекітудің үш әдісі бар.

Бірінші әдіс-емхананың тіркеу бөліміне жүгіну және тіркелу туралы өтініш жазу. Бұл тәсіл жасы бойынша зейнеткерлерге, мүмкіндіктері шектеулі адамдарға, балаларға, оның ішінде шет мемлекеттерде туғандарға, сәбилер үйлерінде тұратындарға, жетімдерге, сотталғандарға, колонияларда өтеушілерге және медреседе оқитындарға, мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерге немесе сенімхат бойынша тіркелуді ресімдеушілерге ғана қолжетімді.

Ол үшін сізге жеке куәлік, төлқұжат немесе тұруға рұқсат қажет. Егер сіз 18 жасқа дейінгі баланы бекіткіңіз келсе, баланың және оның заңды өкілінің - анасының, әкесінің немесе қамқоршысының жеке басын куәландыратын құжаттарды ұсыну қажет.

Екінші тәсіл-халыққа қызмет көрсету орталығы (ХҚКО) арқылы тіркеуге өтінім беру. Өзіңізбен бірге жеке куәлік, төлқұжат немесе тұруға рұқсат болуы қажет. Өтінімді өңдеу мерзімі-бір жұмыс күні.

Үшінші тәсіл-үйден шықпай емханаға тіркелу. http://egov.kz. электрондық үкімет порталы арқылы өтінім беру жеткілікті

бұл үшін:

- Сайттың басты бетіндегі «Денсаулық сақтау» бөлімін таңдаңыз;

- «Медициналық көмек» қосымша бетінде «медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсететін медициналық ұйымға тіркелу» қызметіне басыңыз;

- «Қызметке онлайн тапсырыс беру» батырмасын басыңыз;

- Бекітуге сұраныс жіберу үшін жасыл белгішемен белгіленген барлық элементтерді толтыру қажет;

- Сұранысты сәтті жібергеннен кейін сіз «сұраным өңделуде» мәртебесін көресіз. Тіркелу туралы жауап Сіздің жеке кабинетіңізге бір жұмыс күні ішінде келеді.

- Бекіту үшін қандай құжаттар тізімі қажет?

-  Жеке куәлік. Зейнеткерлер үшін – зейнетақы куәлігі, мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін-зейнетақы куәлігі немесе медициналық-әлеуметтік сараптаманы куәландыру актісінен үзінді көшірме. Заң бойынша бала кезінен мүгедекке тағайындалған қорғаншылар, сондай-ақ қорғаншылар немесе қамқоршылар, патронат тәрбиешілері сот шешімін  қорғаншылықты немесе қамқоршылықты растайтын өзге де құжатты ұсынуға тиіс. Колонияларда жазасын өтеп жатқан сотталғандар және әскери қызметшілер-МСАК-қа халықты бекітуді (есептен шығару) тіркеу мәселелерін қарау жөніндегі комиссияның хаттамасы.

      Медреседе 18 жасқа дейінгі студенттер мен білім алушылар жоғары оқу орны ректорының медициналық ұйымға ресми үндеуін және оқу орны мен МСАК ұйымы арасындағы комиссия хаттамасын ұсынады. Қазақстаннан тыс жерде туған балалар – шет мемлекетте туылғанын растайтын құжат. Балалар үйі, қарттар үйі сияқты медициналық-әлеуметтік мекемелер-облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті атқарушы органдарының шешімі.

 - Бекіту жүйесі қалай жұмыс істейді және сізге қай кезеңде жауап беру керек?

      - Медициналық ұйымға тікелей жүгінген кезде емхананың маманы «Бекітілген халық тіркелімі» медициналық ақпараттық жүйесіне бекітуге арналған сұрау салуды ресімдейді, одан кейін ақпараттандыру ұйымының маманы бекітуге арналған сұрау салуды қарайды және өтінімді мақұлдау туралы не дәлелді бас тарту туралы шешім қабылдайды. Мемлекеттік қызметті көрсету нәтижесі медициналық ұйымға бекіту талоны немесе дәлелді бас тарту болып табылады.

Пациент электрондық үкімет арқылы жүгінген кезде, пациентке 1 жұмыс күні ішінде «Жеке кабинетке» бекітілгені туралы хабарлама немесе электрондық құжат нысанындағы дәлелді бас тарту келіп түседі. Ақпараттық жүйеде телефон нөмірі немесе электрондық пошта мекенжайы болған кезде медициналық ұйым пациентті тіркелгені туралы хабардар етеді.

 - Медициналық ұйымдар мен порталдың жұмыс кестесі?

- Емханалар дүйсенбіден сенбіге дейін жұмыс істейді. Дүйсенбіден жұмаға дейін сағат 8.00-ден 20.00-ге дейін үзіліссіз, сенбі күні сағат 9.00-ден 14.00-ге дейін, демалыс (жексенбі) және мереке күндерін қоспағанда. Бұл ретте, бекітуге сұраныс жұмыс аяқталғанға дейін 2 сағат бұрын, яғни жұмыс күндері кешкі сағат 6-ға дейін және сенбі күні күндізгі сағат 12-ге дейін қабылданады.

      «Азаматтарға арналған үкімет» порталы жөндеу жұмыстарын жүргізуге байланысты техникалық үзілістерді қоспағанда, тәулік бойы жұмыс істейді. Пациент жұмыс уақыты аяқталғаннан кейін, сондай-ақ демалыс және мереке күндері жүгінген кезде өтініштерді қабылдау және нәтижелерді беру келесі жұмыс күні көрсетіледі. Пациентке қызмет көрсету үшін құжаттарды тапсыру үшін күтудің рұқсат етілген ең ұзақ уақыты-30 минут.

 - Емханаға кез-келген уақытта немесе тек тіркеу науқаны аясында бекітіле аласыз ба?

- Медициналық ұйымға кез келген уақытта бекітілуге болады, егер Сіз тұрғылықты жеріңізді ауыстырған болсаңыз, қаладан тыс жерге бір айдан астам мерзімге кетсеңіз немесе алғаш рет еркін таңдау немесе бекітілу құқығын пайдалануды шешсеңіз, сондай-ақ бекіту сіздің қатысуыңызсыз жасалған болса. Сондай-ақ медициналық ұйым қайта ұйымдастырылған немесе таратылған, әлеуметтік медициналық сақтандыру қорымен шарт бұзылған жағдайда. Немесе сіздің үйіңізге жақын жерде жаңа емхана ашылса. Сақтанушы мен сақтандыру ұйымы арасында жасалған ерікті медициналық сақтандыру шарты да науқан шеңберінен тыс тіркелудің негізі бола алады. Өзге жағдайда, бекіту науқаны шеңберінде 15 қыркүйектен 15 қарашаға дейін ғана мүмкін болады.

 - Медициналық ұйым пациентке медициналық қызмет көрсетуді тоқтату туралы хабарлауға міндетті ме?

- Иә, егер медициналық көмек көрсету тоқтатылса, медициналық ұйымдар тіркелген пациенттерді тұрғылықты жері бойынша жазбаша хабардар етуге міндетті. Көрсетілетін қызметтерді сатып алу шартына өзгерістер енгізілген болса, бұзу күніне дейін кемінде күнтізбелік отыз күн бұрын. МСАК ұйымын қайта ұйымдастыру немесе тарату туралы белгілі болған күннен бастап күнтізбелік екі күн ішінде. Қордың медициналық қызметтер көлемін орналастырмағаны туралы белгілі болған күннен бастап екі күнтізбелік күн ішінде.

 -Бекітуден бас тартуы мүмкін бе?

      Иә. Егер сіздің нақты тұрғылықты жеріңіз сіз тіркелгіңіз келетін емханаға аумақтық тұрғыда жатпаса, бірақ бұл ретте сіз «дәрігерді үйге шақыру» қызметінен бас тартпайсыз. Сізге мобильді бригаданы немесе учаскелік дәрігерді үйге шақырған кезде олар сізге келе алмайды және сізге көмек көрсете алмайды, өйткені сіз олардың қызмет көрсету аймағынан тыс жерде боласыз. Егер сіз бұған келіссеңіз және емхана сізді қабылдауға дайын болса, онда сіз осыған байланысты барлық тәуекелдерді өз жауапкершілігіңізге аласыз.

         Балалар тіркелген жағдайда заңды өкілдігін растайтын құжаттың болмауы немесе пациент мемлекеттік қызметті алу үшін ұсынған құжаттардың және/немесе олардағы деректердің/мәліметтердің дәйексіздігін анықтау бас тарту үшін негіз бола алады. Сондай-ақ тіркелген халық санының бір жалпы практика дәрігеріне аралас халықтан 1 700 адам, учаскелік терапевт 2 200 адам, учаскелік педиатр 0-ден 6 жасқа дейінгі 500 бала, 0-ден 14 жасқа дейінгі 900 бала асып кету себебінен бас тартуы мүмкін.