Ауыл әйелдері арасындағы тұрақты даму мақсаттары шеңберіндегі байқау

   2020 жылы 12 ақпан айынан бастап  ауыл әйелдерінің арасында ТДМ-2030 екінші көшбасшылық байқауы жарияланды.

Біріккен Ұлттар Ұйымы 2015 жылы бүкіл адамзатқа «Біздің әлемді 2030 жылға дейін тұрақты  дамуын өзгерту» жаңа күн тәртібімен үндеу жасай отырып, әрқайсымызды «Ешкім де артта қалмауы керек» қағидаты бойынша орнықты даму мақсаттарына (ТДМ) қол жеткізуге шақырады. Тұрақты даму мақсаттары - кедейлікті жоюға, жерімізді қорғауға,  әлемдегі барлық адамдар үшін  өмір сүру деңгейін жақсартуға бағытталған жалпыға бірдей әрекет. 2015 жылы Қазақстан басқа елдермен біріге отырып БҰҰ Бас Ассамблеясының 169   тапсырмасы мен олардың 17 тұрақты даму мақсаттарына қол қойып, қабылдады. 2030  Орнықты дамудың күн тәртібі заңды күші бар құжат емес,  бірақ ол жоғары деңгейдегі мәртебеге ие және министрліктердің деңгейінде де бар екендігі айтыла кетті. Бұл мақсаттарға 2015 жылдан 2030 жылға дейін қол жеткізу жоспарланған. «Жасыл экономика және G-Global дамыту коалициясы» ЗТБ «Қазақстандағы ТДМ-2030 қоғамдық институты» жобасын жүзеге асыру туралы бастама көтерді, оны құруды G-Global халықаралық хатшылығы, «Экспо және әйелдер» халықаралық ұйымы » ЗТБ, «  Қазақстан әйелдері  аграрлық одақ  » ЗТБ және « Қазақстан еріктілері Альянсы » ЗТБ қолдауымен ұйымдастырылды. Бұл елдегі ТДМ үшін алғашқы азаматтық қоғам бастамасы. ТДМ-2030 көрсеткіштеріне жету - елге 17 мақсат пен оның 230 көрсеткіштеріне қол жеткізуге көмектесетін жеке және заңды тұлғалардың озық тәжірибелері мен бастамаларын тарату және анықтау,  қоғамның назарын, қаржыландыру көздерін, үздік жобаларға инвесторлар мен демеушілерді тарту болып табылады.
    ТДМ жүзеге асыру үшін ауыл әйелдерінің жұмысы неге маңызды?  Ауыл- экономикасы жағынан, әлеуметтік саласы жағынан ең артта қалған,  ауылдық өңірлер  тарихи дәстүрлер мен мәдениеттің негізін қалаушы, ауыл әйелдері ең осал әлеуметтік топ болып табылады, сонымен бірге әртүрлі қызмет салаларында іске асырылмаған зор әлеуетке ие. Бұл 2018 және 2019 жылдары  Ауыл әйелдерінің форумында көрсетілген. Биылғы жылы ұйымдастырушылар жағынан ауыл әйлдері арасындағы тұрақты даму мақсаттары шеңберіндегі сайыс байқауы туралы  ережелер жаңартылды. Ережелер, Қазақстан әйелдерінің аграрлық одағы www.agrowomen.org сайттарында орналастырылған. ТДМ көшбасшыларын таңдау кезінде маңыздысы - бұл адамның іс-әрекетінің көрнекі рөлі, әлеуметтік-экономикалы жаңа реформалардың бағыттарын өзгерту,  әлеуметтік кәсіпкерлікті дамыту, өндірістерді және жаппай маңызы бар алдыңғы қатарлы жасыл технологияларды ашуға мүмкіндік беретін керемет жағдай.   ТДМ озық тәжірибелерін насихаттау және тарату мүмкіндігі болып табылады. Үміткерлерді «Қазақстан әйелдерінің ауылшаруашылық одағы» ЗТБ үйлестіру кеңесі ұсынады. Іріктеу нәтижелері осы жылдың 1 қарашасына дейін ТДМ-2030 қоғамдық институтының Facebook парақшасында жарияланады. 2020 жылғы 5 қарашада өтетін Ауыл әйелдерінің республикалық форумындағы конкурстың жеңімпаздары ТМД-2030 жетекшісінің тиісті сертификатын алады.
   Осы байқауға қатысу үшін ауыл әйелдері қандай дайындықта болуы керек?
30-дан 70 жасқа дейінгі, Қазақстан Республикасының азаматтығына ие және Қазақстан Республикасының аумағында тұратын әйелдер байқауға қатыса алады. Бірақ, ең бастысы, ол өзінің кәсіби қызметі және жергілікті  немесе ұлттық деңгейде бірегей әлеуметтік бастамалары арқылы бір немесе бірнеше ТДМ-на қол жеткізуге ықпал ететін әйел көшбасшы болуы керек. Тағы бір маңызды артықшылығы - әлеуметтік желілердегі - Facebook парақшасында және  ТДМ-2030 тақырыбында белсенділік көрсетілгені тиіс. Бұл жаһандық ойлаудың үлгісі және БҰҰ қағидаттары мен құндылықтары аясында бүкіл адамзаттың мүдделері үшін әрекет етуге деген ұмтылыстың үлгісі болуы керек. Бұл  оңай шаруа емес, әйелдерді бәсекеге дайындалуға шақыратын дәл осындай жоғары стандартты түрде болуы қажет.  БҰҰ материалдарымен жақсылап танысып дайындалу керек.  Осы тақырып бойынша біздің https://www.facebook.com/SDG2030leaderskz парақшасында  зерттеу қажет. ТДМ-2030 туралы өзіңіздің материалдарыңызды тұтастай жариялау, ақпаратты әлеуметтік желілерде (Instagram, Facebook) хэштегпен «Почему# ЯлидерЦУР» тақырыбына жариялау қажет,« @ SDG2030leaderskz (ТДМ-ның қоғамдық институты - Қазақстандағы 2030) аккаунтын ескере отырып, бағдарлама операторына sdg2030.kz@mail мекен-жайы бойынша 2020 жылғы 1 сәуірден 1 қарашаға дейін (өкілеттік мерзімі) таңдалған  ТДМ-да көшбасшы ретінде оның қызметінің тұжырымдамасын әзірлеу қажет.
Онлайн-сұхбаттан өтіп, ауыл әйелдерінің аймақтық форумында ТДМ көшбасшысы мәртебесіне үміткер ретінде өзіңіз туралы офлайн форумның баяндамасы мен ұсыныстарыңызды дайындап (форумдар кестесіне сәйкес) және бағдарламаны 2020 жылдың 1 қарашасына дейін орындауыңыз керек.

Осы байқауға қатысқан ауыл әйелдері арасындағы жеңімпаздар  «Қазақстанның ауыл әйелдерінің 100 Асқар шыңдарға ту тіккен ауыл әйелдері» кітабының екінші санында жарияланылады. Өткен жылғы жеңімпаз кейіпкерлері Қазақстан әйелдерінің аграрлық одағының блогынан табуға болады.

Осы сайыстағы қорытынды акциялар -  Нұр-Сұлтан қаласында 3-4 қарашаға жоспарланған. Ауылдық әйелдердің III форумында байқау талаптары орындалған жағдайда ТДМ-2030 басшысының тиісті сертификатын алу тиіс. Осы жобаға қатысушыларға халықаралық ұйымдар назарын аударады.  Өткен жылы ТДМ-ның үш көшбасшысы ауыл әйелдерінің арасында Венгрия мен Германиядағы халықаралық іс-шаралардың спикері болды. Будапештте өткен FAO халықаралық конференциясында  Жамбыл облысындағы «Байнур» шаруа қожалығының басшысы Айман Әшімова мен ТДМ 17 «Тұрақты даму үшін серіктестік» көшбасшысы  «Фермерлер Чилика» ӘКК басшысы Бақытгүл Елшібаеваның қатысуымен өтті.   Сонымен қатар   Ақмола облысы, Есіл ауданының Зареченское ауылдық округінің әкімі Наталья Милюк Германиядағы жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту семинарына қатысты. Ол ТДМ 11 «Тұрақты елді мекендер» көшбасшысы. Әсел Баймұқанова - жас эколог-ғалым және Каспий итбалықтарын қорғаумен айналысады. Біз оны ТДМ 14 «Теңіз экожүйелерін сақтау» мәртебесіне ұсындық. Нью-Йорктегі Жаһандық экологиялық конференцияға қатысуға кандидатурасын ұсынып, жақында растау алдық.

Біз ТДМ көшбасшыларына БҰҰ және басқа да ірі халықаралық ұйымдар ұйымдастыратын «SDG и She» сияқты жаһандық жарыстарға қатысуға кеңес беруді жоспарлап отырмыз - экономика ғылымдарының докторы, «Жасыл экономика және G-Global дамыту коалициясы» ЗТБ басқармасының төрағасы, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Жасыл экономикаға көшу жөніндегі кеңестің мүшесі, Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі  қоғамдық кеңестің төрағасы Рахимбекова Салтанат Темірқұлқызының берген сұхбатында.

ТДМ-2030 туы астында әйелдердің ауылды кешенді дамыту қайта өркендеуге қосқан үлесін қолдау және кеңейту тұрғысында қол жаймақ.

Кәсіп болмай нәсіп болмас – өмір өзінің таңғажайып мүмкіндігін әр азаматқа береді. Кәсіпті де, нәсіпті де ұстай алғанымыз жөн.

Мадина Жатканбаева