Жеңілдік бағасы: «Касперский зертханасының» сарапшылары «қара жұмада» танымал онлайн алаяқтық сызбаларын атады

«Касперский зертханасы» «қара жұма» қарсаңында онлайн-шопинг саласындағы өзекті киберқауіптер туралы есеп жариялады. Компанияның мәліметтері бойынша*, 2023 жылы әлемде 13 млн астам фишингтік шабуылдар анықталды, олардың аясында зиянкестер танымал маркетплейстерге, сәнді брендтерге және гаджет дүкендеріне еліктеген.

Фишинг пен скам алаяқтар арасындағы неғұрлым өзекті тактикалардың бірі болып қала береді. Сонымен, 2023 жылдың алғашқы он айында компанияның шешімдері бүкіл әлем бойынша онлайн-дүкендерге, төлем жүйелеріне және қаржы ұйымдарына бағытталған 31 млн-ға жуық шабуылды анықтады*. Бұл ретте 43,5% жағдайда зиянкестер электрондық коммерция платформасы ретінде (13 млн шабуыл) жасырылды.

Қазан айынан бастап «Қара жұма» (black friday) сөздерін қолданатын домендердің саны үш есе өсті. Мұндай сайттардың ішінде толығымен ойдан шығарылған дүкендер де, нақты онлайн-сайттардың сенімді көшірмелері де бар. «Касперский зертханасында»  киім, тұрмыстық техника және электроника дүкендерінің көптеген жалған беттері үнемі анықталып отырады. Көбінесе адамдар нәтижесінде сатып алынған тауарларды ала алмайтын сызбалар кездеседі.

Зиянкестер гаджеттерге қызығушылық танытқандарға да бағытталған. Мысалы, олар Apple өнімдерін ұсынатын жалған беттерді белсенді түрде жасайды.

Тұтастай алғанда, 2023 жылдың қаңтардан қазанға дейінгі аралығында «Касперский Зертханасының» шешімдері осы брендтің өнімдерін еске түсіре отырып, пайдаланушыларға жаһандық 2,8 млн. фишингтік шабуылдар тапты. Ойыншылар да, әсіресе ойын консолін сатып алуға тырысқанда алаяқтыққа тап болады. 

«Дүкен клиенттері, әсіресе «қара жұма» сияқты акциялар кезінде, зиянкестердің басты мақсаттарының бірі болып табылады. Алаяқтар көптеген ақпараттық бюллетеньдер мен ұсыныстардың артына жасырынып, күшейе түседі. Белгіленген сызбалардан басқа, олар, мысалы, карточкасын жалған интернет-дүкенге байлаған адамның ақшасын біртіндеп есептен шығара алады немесе әйгілі сауда алаңдарында жоқ сыйлық сертификаттарын сатып алуды ұсына алады. Осы кезеңде мұқият болу және қауіпсіз сатып алу ережелерін сақтау: күмәнді хабарламалардан сілтемелерге өтпеу, оған жеке деректерді енгізбес бұрын сайттың мекен-жайын тексеру, сондай-ақ егер адам фишингтік немесе скам-сілтемеге өтуге тырысса, қорғаныс шешімін қолдану өте маңызды», - деп «Касперский Зертханасының» аға контент-талдаушысы Ольга Свистунова түсіндіреді.

«Қара жұмада» қауіпсіз сатып алулар жасау үшін «Касперский зертханасының» мамандары мыналарды ұсынады:

• электрондық почта арқылы алынған сілтемелер мен тіркемелерге сын көзбен қарау; бірдеңе ашпас бұрын жіберушінің жеке басын мұқият тексеріңіз;
• кез келген ақпаратты жібермес бұрын интернет-дүкен сайтының түпнұсқалығын тексеріңіз; олардың URL-мекенжайы дұрыс па, орфографиялық қателері немесе дизайндағы немқұрайлылық бар ма екеніне назар аударыңыз;
• сенімді қорғаныс шешімін қолданыңыз. Мысалы, Kaspersky Premium пайдаланушыларға фишинг пен скамнан қорғануға көмектеседі;
• өнімді сатып алмас бұрын, әсіресе дүкен белгісіз болса ол туралы пікірлерді тексеріңіз;
• банктік картадан есептен шығаруды қадағалаңыз және күдікті операциялар болған жағдайда дереу банкке хабарласыңыз. 

2023 жылы онлайн сатып алу кезінде киберқауіпсіздік ландшафты туралы Securelist.com. сайтынан көбірек білуге болады.

* Деректер «Касперский зертханасы» шешімдерінің анонимді іске қосу статистикасы негізінде жинақталған.