Банк кредиттерін ресімдеу кезіндегі алаяқтық іс-әрекеттердің ерекшелігі

«Адал көмек» жобасы аясында «ШҚО заң консультанттары палатасының» заңгері Александр Полушкин «Банк несиелерін рәсімдеу кезіндегі алаяқтық әрекеттердің ерекшелігі» тақырыбында тікелей эфир өткізді.

Тікелей эфир барысында Александр Владимирович алаяқтық – бөтен мүлікті ұрлаудың бір түрі екенін түсіндірді. Оның ұрлықтан айырмашылығын анықтау үшін осы қылмыстардың құрамының негізгі белгілерін салыстыру қажет.

ҚР ҚК-нің 175-бабына сәйкес ұрлық бөтеннің мүлкін жасырын ұрлау, ал алаяқтық ҚР ҚК-нің 177-бабына сәйкес – алдау немесе сенімді теріс пайдалану жолымен бөтеннің мүлкін ұрлау немесе бөтеннің мүлкіне құқықты сатып алу ретінде айқындалады.

Банк жүйесіндегі алаяқтық дегеніміз – ақшаны немесе басқа адамдардың мүлкін иемдену үшін алдау немесе сенімге қиянат жасау.

Осы сүйене отырып, қаскүнемдердің әрекеті мыналарға қатысты жіберілуі мүмкін:

Банк мекемесіне қатысты. Алдаудың қарапайым және танымал әдістеріне: жалған құжаттармен несие беру, өтінімді толтыру кезінде деректерді қасақана бұрмалау немесе тіпті бизнес үшін үлкен несие алу үшін компанияның қызметін бұрмалау жатады. Осындай әрекеттердің нәтижесінде алаяқтық объектісі мен зардап шеккен адам – несие берушінің өзі.

Банк клиенттеріне қатысты. Алаяқтық жалған тұлғаға несие берген немесе өтінімді толтыру үшін біреудің жеке куәлігінің көшірмесін пайдаланған жағдайлар жиі кездеседі. Ұрланған жеке куәлікті бұрмалау, оған жаңа фотосурет жапсыру жағдайлары жиі кездеседі. Нәтижесінде, оның атына несие алынғандығын білмейтін адам зардап шегеді.

«Сондықтан қырағы болу керек, міндетті түрде SMS –хабарламаларды қосу, транзакцияларды бақылау және картрассетпен кез келген күдікті әрекеттер туралы банкке хабарлау қажет. Банк қызметкерлері төлем картасының деректемелерін, ДСН-кодты, логин мен құпиясөзді беру туралы өтінішпен бірде және ешқандай жағдайда қоңырау шалмайды және хат немесе SMS жібермейді» - деп атап өтті спикер.